Interviews

Πάντα χαμογελαστή και ανοιχτόκαρδη, η Πρόεδρος του Βουλγαρικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου, Τζανέτ Ναϊντένοβα, άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις -παρά τη σύντομη παρουσία της στην Αθήνα, προκειμένου να συμμετάσχει στο συνέδριο του eCommerce Expo, στα τέλη Νοεμβρίου, στο Ζάππειο Μέγαρο - μιλώντας σε όλους και για όλα.

Εντυπωσιάστηκε από τα περίπτερα των εκθετών, αλλά και από τις ομιλίες στο συνέδριο και υποσχέθηκε να επιστρέψει… δριμύτερη, στην επόμενη διοργάνωση!

Φυσικά, δεν αρνήθηκε να απαντήσει στις λίγες ερωτήσεις που της υπέβαλε το team του WebWorldNews, στις οποίες -όπως είναι ευνόητο- η πρώτη αναφορά ήταν για τη συνεργασία μεταξύ των δυο χωρών σ’ αυτόν τον ταχύτατα αναπτυσσόμενο χώρο…

Ποιες είναι οι προοπτικές για συνεργασία ανάμεσα στις δυο χώρες, στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου?

«Δεν γνωρίζω πόσοι είναι οι Έλληνες που αγοράζουν από βουλγαρικά ηλεκτρονικά καταστήματα, αλλά αυτό που γνωρίζω είναι ότι το 36% των Βουλγάρων αγοράζουν από ξένα eShops.

Είμαστε γείτονες, επομένως είναι ευκολότερο να ‘κάνουμε δουλειές’ μαζί… Μπορούμε να αγοράσουμε από εσάς τουριστικές υπηρεσίες, να κλείσουμε διαμονή σε ξενοδοχεία, που εξυπηρετούν πολύ τους Βουλγάρους…»

Πόσοι Βούλγαροι έχουν ικανοποιητική πρόσβαση στο Internet και πόσοι από αυτούς αγοράζουν online, ιδιαίτερα από τα smartphone τους;

«Είναι πολύ φτηνό πια το Internet στη Βουλγαρία, το ίδιο και οι συσκευές – όλοι έχουν smartphones, μικροί και μεγάλοι, κι έτσι είναι εύκολη η πρόσβαση στα eShops από τις συσκευές τους.

Σε περίπου 1,2 εκατομμύριο υπολογίζονται οι online αγοραστές, επί επτά εκατομμυρίων πληθυσμού». Άρα, υπάρχει ανάπτυξη στο eCommerce… «Υπάρχει, βεβαίως - για το 2018, υπολογίζεται να φτάσει στο 30%, με τη διείσδυση του Internet στον πληθυσμό περίπου στο 64%...»

Πείτε μας για τον Βουλγαρικό Σύνδεσμο Ηλεκτρονικού Εμπορίου, τους στόχους και τα μέλη του…

“Μέλη του είναι μερικοί από τους μεγαλύτερους παίκτες στη βουλγαρική αγορά, παρότι είναι σχετικά νέος σύνδεσμος.Συγκροτήθηκε τον Μάρτιο του 2017 – προχωράμε βήμα-βήμα, με τη διαμόρφωση πολιτικών να είναι η βασική προτεραιότητά μας.

Το ρυθμιστικό πλαίσιο είναι ιδιαίτερα δυναμικό στη Βουλγαρία και την Ευρώπη – είναι σημαντικό για εμάς, να ξεκινάμε από σωστές βάσεις σ’ αυτό το θέμα, ώστε να διαμορφωθεί το κατάλληλο επιχειρηματικό περιβάλλον που θα συμβάλει στην ανάπτυξη της αγοράς.

Από την άλλη πλευρά, έχουμε δημιουργήσει -σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια της χώρας μας- ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα, σεμινάρια και εργαστήρια, προκειμένου να επιμορφώσουμε το ανθρώπινο δυναμικό, ώστε να αποκτήσει τις αναγκαίες δεξιότητες και να εργαστεί στον χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου – χρειαζόμαστε περισσότερους που να μπορούν να συμβαδίσουν με τις ραγδαίες αλλαγές στον τομέα του ηλεκτρονικού εμπορίου».

Ποιο ήταν το δικό σας background, χάρη στο οποίο αναδειχθήκατε στο αξίωμα της προέδρου του Βουλγαρικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου;

«Σπούδασα Μαθηματικά στο πανεπιστήμιο της Σόφιας, συνέχισα με Marketing και Καινοτομία και θέλησα να «παντρέψω» τις γνώσεις της τεχνολογίας με τις γνώσεις της αγοράς – όπως γνωρίζετε, το digital marketing είναι πλέον μισό τεχνολογία και μισό σκέψη και δράση… ξεκίνησα ως σύμβουλος digital marketing το ’99, η εταιρία μου έγινε γρήγορα μια από τις κορυφαίες, συνεργάστηκα μάλιστα με μια εταιρία συμβούλων από τη Θεσσαλονίκη -πολύ καλοί επαγγελματίες- κι από εκεί τα πράγματα πήραν το δρόμο τους…»

Οι νέες δυνατότητες της γνωστής πλατφόρμας ανταλλαγής μηνυμάτων αναλύθηκαν στο eCommerce Expo 2018

Όσοι θεωρείτε το Viber σαν μία δημοφιλή μεν, αλλά απλή πλατφόρμα ανταλλαγής μηνυμάτων με κάμποσα εκατομμύρια χρήστες, μάλλον θα πρέπει να αναθεωρήσετε τις απόψεις σας.

Γιατί, δεν είναι πλέον μόνο αυτό, όπως μας διαβεβαίωσε ο Konstantin Kostadinov, υπεύθυνος πωλήσεων της εταιρίας (που ανήκει πλέον στη Rakuten, από τα «καλά» ονόματα του fintech) για την Κεντρική & Ανατολική Ευρώπη, που με άξιο συμπαραστάτη επί σκηνής τη Zarena Koncheva, υπεύθυνη Marketing στην ίδια περιοχή, ήταν από τους πιο «ζωντανούς» ομιλητές του συνεδρίου στο πλαίσιο του eCommerce Expo, το οποίο πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στα τέλη του περασμένου Νοεμβρίου, στο Ζάππειο Μέγαρο.

«Είναι πλέον κι ένα πολύ αποτελεσματικό εργαλείο για marketing”, μας τόνισε. «Πώς το δικαιολογείς αυτό;» τον ρωτήσαμε, σε μια σύντομη συνομιλία που είχαμε πριν ανέβει στη σκηνή. Αντί για επιχειρήματα, μας έφερε το παράδειγμα της Coca Cola, καθώς η πασίγνωστη εταιρεία αναψυκτικών έτρεξε πρόσφατα μια πολύ δημοφιλή καμπάνια μέσα από stickers, με σκοπό να ενισχύσει την παρουσία της στους χρήστες κινητών, στη Βουλγαρίας, δηλαδή στην πλειοψηφία του πληθυσμού...

Τί έκανε; Χρησιμοποίησε ένα sticker-pack, προκειμένου να ανακοινώσει το προωθητικό πρόγραμμά της αποκλειστικά μέσω Viber, ένα δημόσιο account με μοναδικό multimedia content κι ένα chatbot ώστε να δημιουργήσει engagement με τους followers για το πρόγραμμά της “Under the cap”, επιβραβεύοντας τους καταναλωτές με ειδικούς ανταλλάξιμους κωδικούς, κρυμμένους κάτω από το καπάκι της συσκευασίας.

Ο κ. Kostadinov μας υπογράμμισε ότι η καμπάνια με stickers είναι ένας πολύ αποδοτικός τρόπος για τις εταιρείες, εφόσον λειτουργεί σαν “μαζική πρόσκληση” για χιλιάδες καταναλωτές / πελάτες, συγκεντρώνοντάς τους σ’ ένα συγκεκριμένο σημείο, από όπου κατόπιν οι εταιρίες μπορούν να αντλήσουν εξαιρετικά conversion rates, αλλά και να αυξήσουν τη δημοφιλία του ίδιου του προϊόντος τους.

«Ποιο είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημά σας» ρωτήσαμε. «Στην περίπτωση μας, οι διαφημίσεις είναι user-triggered, δηλαδή οι ίδιοι οι χρήστες ζητούν πρόσβαση στις υπηρεσίες μας. Η Viber δεν θα κάνει τα λάθη που έκαναν άλλοι ανταγωνιστές της, παρεμβάλλοντας διαφημίσεις – δεν «πετάμε διαφημίσεις στα μούτρα» των χρηστών μας και ποτέ-μα ποτέ δεν πρόκειται να διακόψουμε μια συνομιλία, ούτε πολύ περισσότερο να ακούσουμε τι λέγεται...

Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο τα conversion rates μας είναι τόσο υψηλά: επειδή οι χρήστες επισκέπτονται οικειοθελώς τα σημεία διεξαγωγής της καμπάνιας. Λαμβάνουν μήνυμα από τη διαφημιζόμενη εταιρεία το οποίο πρέπει να αποδεχθούν, πριν αρχίσει οποιοδήποτε διάδραση με το chatbot, που βεβαίως θα ωφελήσει και το brand».

«Άραγε, οι χρήστες καταλαβαίνουν πως το Viber είναι πλέον κάτι πολύ περισσότερο από μια πλατφόρμα ανταλλαγής μηνυμάτων»; τον ρωτήσαμε, προσθέτοντας πως αυτό ίσως δεν έχει γίνει ακόμα κατανοητό στο χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου, τον οποίο κι ο ίδιος προσπάθησε να προσεγγίσει μέσω της συμμετοχής στο eCommerce Expo…

Το ανώτερο στέλεχος της Viber μας τόνισε ότι «αυτό που κάνουμε, είναι κάτι πολύ καινούριο και δεν είχαμε ακόμα την ευκαιρία να εκπαιδεύσουμε την αγορά - γι’ αυτό άλλωστε, κάνουμε κι αυτή την παρουσίαση στο συνέδριο.

Με δυο λόγια, η αφετηρία για κάθε brand, το τι μπορούν να κάνουν, ξεκινάει από το τι μπορούν να πληρώσουν για να αποκτήσουν εκατομμύρια συνδρομητών και υψηλό βαθμό conversions, όσον αφορά στο brand τους – είναι πλέον εφικτό να γίνουν τα πράγματα πολύ γρήγορα και να διεκδικήσουν υψηλή προστιθέμενη αξία, χρησιμοποιώντας το Viber», μας διαβεβαίωσε.

«Οι χρήστες, από την πλευρά τους, πρέπει να αποδεχτούν τους όρους λειτουργίας της πλατφόρμας, πριν ξεκινήσουν οτιδήποτε, στο «ταξίδι» τους, τόσο σ’ ό,τι αφορά στο chatbot, όσο και στα brands…»

Εντυπωσιακό το case study που παρουσιάστηκε στο πρόσφατο συνέδριο της eCommerce Expo

Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες στιγμές του πρόσφατου (πλην περσινού, καθώς άλλαξε πλέον ο χρόνος) διήμερου συνεδρίου, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της eCommerce Expo ’18, ήταν η παρουσίαση του case study με αντικείμενο την αξιοποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σ’ έναν ιστορικό θεσμό των αγορών από το σπίτι, όπως είναι το La Redoute (έτος ίδρυσης 1873 – κοντά 150 χρόνια ζωής…), στη Γαλλία.

Αν και ο δημοφιλέστατος (και ογκωδέστατος) κατάλογος της εταιρίας ταχυδρομικών -από το 1922- και online -σήμερα- αγορών αποτελεί συλλεκτικό είδος, αφού από κάμποσα χρόνια δεν τυπώνεται πια, αλλά υφίσταται μόνο ηλεκτρονικά, η La Redoute μπορεί να υπερηφανεύεται ότι βρίσκεται πολύ μπροστά και στο χώρο του eCommerce.

Αυτό τόνισαν εμφατικά οι δυο παρουσιαστές του case study, η υπεύθυνη Social & Influencer Marketing της εταιρίας, Anna Faure, και ο Digital Strategy Consultant των Social Bakers, Federico Oliveri, ο οποίος είχε ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση της πιο πρόσφατης καμπάνιας της, στη Γαλλία.

Μιλώντας στο team του Web World News, λίγη ώρα πριν από την παρουσίασή τους στο συνέδριο, οι δυο στενοί συνεργάτες υπογράμμισαν τον σημαντικό ρόλο που παίζουν τα data analytics στη διαμόρφωση στρατηγικής, με στόχο την ενίσχυση της πρόθεσης αγοράς μέσω της αξιοποίησης δυο αξόνων, στο πλαίσιο πάντα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Αυτοί είναι αφενός η χρησιμοποίηση περιεχομένου που δημιουργούν οι ίδιοι οι χρήστες, αφετέρου η αξιοποίηση influencers, προκειμένου να ενισχυθεί η εν δυνάμει διάθεση των χρηστών, να προχωρήσουν σε αγορές.

Με αιχμή του δόρατος, το Instagram

Παρότι, η La Redoute διατηρεί από τουλάχιστον μια δεκαετία παρουσία σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, φυσικά με τις αναγκαίες επικαιροποιήσεις και προσαρμογές σε ετήσια βάση στο καθένα από αυτά, ανάλογα με την εκάστοτε στρατηγική της, έχει επιλέξει να δώσει ιδιαίτερο βάρος -απ’ ό,τι δήλωσαν οι συνομιλητές μας- στο Instragram, και μάλιστα είναι μια από τις πρώτες εταιρίες λιανικής στη Γαλλία, που δραστηριοποιήθηκε στο χώρο του Instagram shopping.

Δηλαδή; ρωτήσαμε την Anna Faure; «Μ’ ένα ‘κλικ’ στην εικόνα που βλέπεις στην οθόνη σου, όντας στη σελίδα του La Redoute στο Instagram, βλέπεις άμεσα σχετικές πληροφορίες και τιμές, καθώς μεταφέρεσαι στην επίσημη ιστοσελίδα online πωλήσεων της εταιρίας και προχωράς απλά και εύκολα στην αγορά».

Κι όπως μας εξήγησε ο Federico Oliveri, του οποίου η εταιρία συνέβαλε τα μάλα στη διαμόρφωση της σχετικής καμπάνιας, τα αποτελέσματα από πλευράς conversion rates είναι πολύ θετικά.

«Με τη συγκεκριμένη καμπάνια, η La Redoute μπόρεσε να δημιουργήσει μια ουσιαστική και ποιοτική ανάδραση με τους πελάτες της, το κοινό που είχε θέσει ως στόχο, με αποτέλεσμα πραγματικές αγορές και υψηλά conversions…» δήλωσε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι η καμπάνια ξεκίνησε τον περασμένο Μάιο, με την ανοιξιάτικη /θερινή collection, και είναι εστιασμένη 100% στις ανάγκες των καταναλωτών (συμπληρώνοντας πως αυτό «δεν είναι πάντα αυτονόητο»…)

Περιεχόμενο από τους χρήστες

Όπως εξήγησαν οι δυο συνομιλητές μας, τόσο σ’ εμάς, όσο και στο κοινό του συνεδρίου, λίγη ώρα αργότερα, τα προϊόντα παρουσιάζονται με συνοδευτικά σχόλια και αξιολογήσεις από άλλους καταναλωτές/αγοραστές, πραγματικούς σαν κι εκείνους…

«Μ’ αυτό τον τρόπο προσφέρουμε μπόλικο περιεχόμενο στους υποψήφιους αγοραστές, ώστε να τους διευκολύνουμε να πάρουν τις αποφάσεις τους», τόνισε η Anna Faure, που κλήθηκε επίσης να απαντήσει -ως πλέον αρμόδια, όπως μαρτυρεί και ο τίτλος της- και στο ερώτημα για τον ρόλο των influencer στη στρατηγική της εταιρίας.

«Πόσο τους χρησιμοποιείτε, λοιπόν;» «Πολύ!» είναι η άμεση και αυθόρμητη απάντησή της. «Τους αξιοποιούμε τα τελευταία πέντε χρόνια - η επιρροή τους είναι μαγική… μάλιστα, έχουμε αναπτύξει προσωπικές σχέσεις μαζί τους, τους ακολουθούμε και γράφουμε από κοινού ιστορία… για παράδειγμα, με μια κοπέλα-influencer είμασταν δίπλα της όταν παντρεύτηκε, όταν έμεινε έγκυος, όταν γέννησε – προβάλαμε τον τρόπο ζωής της, το life style της, σ’ όλα του τα στάδια, στους πελάτες μας…»

Ο Γενικός Διευθυντής του eBay για Ρωσία και Emerging Europe μιλάει στο Web World News

Μια διαφορετική και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα οπτική γωνία του παγκόσμιου ηλεκτρονικού marketplace eBay «φώτισε» με την ομιλία του, στη διάρκεια του συνεδρίου που συνόδευσε την πρόσφατη eCommerce Expo, το ανώτερο στέλεχος της πασίγνωστης επιχείρησης, Ίλια Κρέτοφ, που δεν αρνήθηκε βεβαίως να μιλήσει και στο team του Web World News.

Η νέα οπτική γωνία δεν είναι άλλη από αυτή του διευκολυντή εξαγωγών, που έρχεται να προστεθεί στις ήδη γνωστές, των αγορών και των πωλήσεων κάθε λογής αντικειμένου, κοινού ή σπάνιου, μεγάλου ή μικρού…

Με σπουδές Πληροφορικής & Οικονομίας στο πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης, προϋπηρεσία στις Mars και Google και ραγδαία ανέλιξη, από το 2013, που εντάχθηκε στο δυναμικό του, στο eBay (όπου έχει θητεύσει, επίσης, ως υπεύθυνος Marketing και Operations), o Γενικός Διευθυντής του για Ρωσία και Emerging Europe (όρος - ομπρέλα, που για το eBay -και, προφανώς, με τη δική του επιχειρηματική λογική- περιλαμβάνει τις σκανδιναβικές χώρες, τις πρώην ανατολικές, τη Βουλγαρία και την Ελλάδα από τις χώρες της ΝΑ Ευρώπης, το Ισραήλ, αλλά και την Αφρική στο σύνολό της…) ξεκίνησε να μας μιλάει γι’ αυτόν ακριβώς τον νέο τομέα.

Μεγάλο ενδιαφέρον για την Ελλάδα

«Πολλοί γνωρίζουν το eBay ως σημείο πωλήσεων και αγορών… όμως, η ανάπτυξη σ’ αυτούς τους χώρους είναι πλέον μειωμένη – αντίθετα, αυξάνει η χρήση του ως «όχημα εξαγωγών», καθώς το eBay ως marketplace προσφέρει έναν ευκολότερο τρόπο για την ανάπτυξη εξαγωγικών δραστηριοτήτων και την αξιοποίηση ευκαιριών…

Από τον πρώτο κιόλας χρόνο, μπορείς να ξεκινήσεις πωλήσεις στο εξωτερικό, σε δεκάδες χώρες!» υπογράμμισε.

Ως προς αυτό, υπάρχουν κάποια στοιχεία ή μήπως τώρα μόλις ξεκινάμε;

«Έχουμε ήδη 12.000 ενεργούς λογαριασμούς για πωλητές, που ανήκουν είτε σε επιχειρήσεις είτε σε μεμονωμένους επιχειρηματίες στην Ελλάδα και αυξάνουν διαρκώς. Αυτός, άλλωστε, είναι κι ένας από τους λόγους που βρίσκομαι στην Αθήνα – η αγορά σας, η ελληνική αγορά, έχει ενδιαφέρον για εμάς, υπάρχει περιθώριο ανάπτυξης και διαθέτετε προϊόντα για τα οποία υπάρχει ενδιαφέρον απ’ όλο τον κόσμο - για παράδειγμα, ελαιόλαδο, μέλι κι άλλα παραδοσιακά προϊόντα…

Όμως, δεν είναι σωστό να μένουμε στα στερεότυπα – υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις στην Ελλάδα που, για παράδειγμα, μεταπωλούν με μεγάλη επιτυχία μέσω του eBay αξεσουάρ και ανταλλακτικά για αυτοκίνητα ή μοτοσυκλέτες…»

Εσείς προσωπικά συμμετέχετε, πουλάτε κάτι στο eBay; Αν ήσασταν χρήστης τι θα επιλέγατε να πουλήσετε;

«Μπα, δεν έχω το χρόνο… Αν είχα, όμως, θα στρεφόμουν περισσότερο στα είδη σπιτιού και στα αξεσουάρ κηπουρικής – αν πουλούσα δε από Ελλάδα, θα εστίαζα στα ποιοτικά ελληνικά καλλυντικά, που έχουν αποκτήσει φήμη στο εξωτερικό».

Το marketplace είναι ανοικτό σε κάθε ηλικία; «Βεβαίως, οποιοσδήποτε μπορεί να το κάνει – η ηλικία δεν παίζει ρόλο…»

Τι θα θέλατε να πείτε σε κάποιον χρήστη του Internet που δεν έχει ως τώρα εμπλοκή με το eBay;

«Θα ‘θελα να τον ενθαρρύνω και να τον προτρέψω να κυνηγήσει τις ευκαιρίες -τι μπορεί να κάνει από πλευρά εξαγωγών. Έτσι κι αλλιώς, το κόστος εισόδου την πλατφόρμα είναι μηδενικό κι όλοι είναι ευπρόσδεκτοι στην παγκόσμια αγορά, που εξυπηρετούμε…»

Η σχέση σας με τα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης πόσο θερμή είναι; γιατί έχουμε την εντύπωση πως δεν είναι και τόσο έντονη…

«…ώστε να μάθουν οι υποψήφιοι αγοραστές για τυχόν ευκαιρίες, εννοείτε; Κοιτάξτε, τα περισσότερα ελληνικά προϊόντα κατευθύνονται στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία… εκεί υπάρχει σημαντική παρουσία του eBay στα κοινωνικά δίκτυα, το φροντίζουμε ιδιαίτερα!

Και στην Ελλάδα, πάντως, μέλη της ομάδας μας συνεργάζονται με τους αγοραστές, επιδιώκουμε συνέργειες, αλλά φυσικά στο εξωτερικό η παρουσία μας στα social media είναι πολύ εντονότερη».

Θεωρείτε ως ανταγωνιστές σας κάποιες εφαρμογές που προσπαθούν να κάνουν κάτι ανάλογο, ως marketplaces μέσα από κοινωνικά δίκτυα, όπως για παράδειγμα το Facebook;

«Ναι, γίνεται αυτό, είναι -θα έλεγα, με την καλή έννοια- μια μορφή γκρίζας αγοράς. Πολλοί είναι αυτοί που πουλάνε μέσω ηλεκτρονικών καταστημάτων σε Instragram, Facebook κλπ. Δεν υπάρχουν επιβεβαιωμένα στοιχεία, ίσως επειδή αυτή η πρακτική είναι ακόμα σε πρώιμο στάδιο, αλλά όντως υπάρχει αυτή η τάση…

Μάλιστα, το eBay συνεργάζεται στις ΗΠΑ με το Facebook, για την αντιμετώπιση αυτού του θέματος…

Εμείς πιστεύουμε πολύ σ’ αυτό που αποκαλείται distributed commerce (ΣΣ. κατανεμημένο εμπόριο, σε ελεύθερη απόδοση, στα ελληνικά), οπότε σε τελική ανάλυση δεν μας νοιάζει αν ο καταναλωτής αγοράζει προϊόντα, πχ. τα ηλεκτρονικά παιχνίδια που του αρέσει να παίζει, μέσω του Facebook ή όποιου άλλου.

Γι’ αυτό μιλάμε με άλλα marketplaces, το ίδιο το FB και άλλους εταίρους, ώστε τελικά τα προϊόντα να παρουσιάζονται με το σωστό τρόπο, στο σωστό κοινό που θέλει να αγοράσει».

Συναντήσαμε τη Szilvia Szekely, στέλεχος της DG Competition, στο παρασκήνιο της πρόσφατης ομιλίας της στην Αθήνα

Μια μόλις εβδομάδα πριν τεθεί σε ισχύ (κάτι που έγινε στις 3 Δεκεμβρίου 2018) ο κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον οποίο καταργείται κάθε μορφή γεωγραφικού αποκλεισμού στις διασυνοριακές online αγορές, μια πρακτική διακριτικής μεταχείρισης που στερεί από τους δικτυακούς καταναλωτές τη δυνατότητα πρόσβασης και αγοράς προϊόντων ή υπηρεσιών σε δικτυακό τόπο που εδρεύει σε άλλο κράτος-μέλος, βρέθηκε στην Αθήνα η Szilvia Szekely, ανώτερο στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Senior case handler, Digital Single Market Task Force European Commission / DG Competition, ο πλήρης τίτλος της), προκειμένου να μιλήσει ως keynote speaker στο συνεδριακό σκέλος της φετινής eCommerce Expo.

Κι όπως ήταν φυσικό, το μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας της αφιερώθηκε σ’ αυτή την εξέλιξη, τονίζοντας σε όλους τους τόνους πως «η απαγόρευση του γεωγραφικού αποκλεισμού αποτελεί σημαντικό στοιχείο της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά, καθώς ο κανονισμός θα άρει όσες διακρίσεις γίνονται σήμερα βάσει της υπηκοότητας, του τόπου διαμονής και του τόπου εγκατάστασης» του χρήστη – υποψήφιου αγοραστή.

Η κ. Szekely υπογράμμισε τόσο από έδρας, όσο και κατ’ ιδίαν -μιλώντας στους συνεργάτες του Web World News- ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση διενεργεί έρευνα στον τομέα του eCommerce, η οποία θα λειτουργήσει ως γνώμονας για την περαιτέρω χάραξη στρατηγικής, με ό,τι αυτό μπορεί να περιλαμβάνει από πλευράς πολιτικής βούλησης και νομοθεσίας, με στόχο τη διαφάνεια στην τιμολογιακή πολιτική και τον ανταγωνισμό στις τιμές, πράξη που θα έχει αντίκτυπο στις στρατηγικές διανομής».

Στη διάρκεια της ομιλίας της, η κοινοτική αξιωματούχος παρέθεσε στοιχεία βασισμένα στα πρώτα ευρήματα έρευνας με αντικείμενο την online τιμολόγηση, που δείχνουν ότι το 53% των εμπόρων λιανικής ψάχνουν να μάθουν τί τιμές έχουν οι online ανταγωνιστές τους, το 67% χρησιμοποιεί ειδικό λογισμικό για τον σκοπό αυτό, ενώ το 78% ρυθμίζει τις τιμές του σύμφωνα μ’ εκείνες του ανταγωνιστή.

Τον κύκλο συμπληρώνουν οι κατασκευαστές, καθώς από τη μελέτη των στοιχείων προέκυψε ότι το 30% εξ αυτών ανιχνεύει συστηματικά τις τιμές λιανικής των προϊόντων τους τα οποία πωλούνται από ανεξάρτητους διανομείς»…

Σε πιο προσωπικό τόνο, η κ. Szekely μας αποκάλυψε πως συχνά παρατηρεί τη συμπεριφορά της μεγαλύτερης κόρης της – ήδη, online αγοραστή, με ανεπτυγμένες ψηφιακές δεξιότητες- και σε ερώτηση αν η συγκατοίκηση με τη νέα γενιά επηρεάζει -προφανώς, ως ένα βαθμό- τη δική της αίσθηση για το ηλεκτρονικό εμπόριο, παραδέχθηκε πως αυτό όντως συμβαίνει σε προσωπικό επίπεδο.

«Μαθαίνουμε από τα παιδιά, που γνωρίζουν πια πολύ καλά πώς να αγοράζουν online, κι αυτά μαθαίνουν από εμάς, επηρεάζοντάς μας, ταυτόχρονα» δήλωσε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας πως η υψηλής συχνότητα των αγορών τους αποτυπώνεται και στις έρευνας αγοράς

Ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου & Προστασίας του Καταναλωτή, Δημήτρης Αυλωνίτης, μιλάει στο Web World News

Λίγη ώρα πριν ανοίξει με τον χαιρετισμό του το Συνέδριο της φετινής -άκρως επιτυχημένης, όπως τη χαρακτήρισαν όσοι βρέθηκαν το Σαββατοκύριακο, 24 και 25 Νοεμβρίου στο Ζάππειο Μέγαρο- eCommerce Expo, ο καθ’ ύλην αρμόδιος Γενικός Γραμματέας Εμπορίου & Προστασίας του Καταναλωτή στο υπουργείο Οικονομίας & Ανάπτυξης, Δημήτρης Αυλωνίτης, δέχθηκε να μιλήσει στο Web World News αφ’ όλης της ύλης, αποτιμώντας τη σημερινή κατάσταση στον χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου και περιγράφοντας σε αδρές γραμμές την αυριανή.

Σημειώνοντας τα θετικά βήματα που έχουν γίνει ως σήμερα, αλλά και αναγνωρίζοντας τα σημεία όπου χρειάζεται να καταβληθεί ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια, ώστε ο συγκεκριμένος χώρος να αποκτήσει την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα που του πρέπει…

Πού βρισκόμαστε, ποιο είναι για σας το στίγμα του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα, σήμερα, και πού το εντάσσετε;

Υπάρχει ένα γενικό πλαίσιο εντός του οποίου εντάσσεται η συνολική μας πολιτική και για το ηλεκτρονικό εμπόριο – αυτό είναι η αναπτυξιακή στρατηγική, που δίνει έμφαση στην καινοτομία, την ανταγωνιστικότητα και την εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας.

Θεωρούμε ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο μπορεί να βοηθήσει πάρα πολύ σ’ αυτό το κομμάτι, με τη δημιουργία καινούριων, ευέλικτων, πολυεπίπεδων καναλιών πώλησης, τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και στο εξωτερικό, με τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας στο κομμάτι του development, αλλά και της καθαρά λιανικής, και φυσικά με τη διασύνδεσή του με Έλληνες παραγωγούς, ανθρώπους που παράγουν είτε καινοτόμα, είτε υψηλής προστιθέμενης αξίας προϊόντα -ακόμα και στον αγροδιατροφικό τομέα, γιατί όχι;

Οι εξαγωγές μας σ’ αυτόν τον τομέα είναι εξαιρετικά δυναμικές, αλλά δεν έχουμε κάνει όσα βήματα θα θέλαμε σε θέματα τυποποίησης-μεταποίησης των προϊόντων και γενικά προστιθέμενης αξίας - προκειμένου να δημιουργηθούν αλυσίδες αξίας, οι οποίες θα πάνε στο εξωτερικό.

Το ηλεκτρονικό εμπόριο -οι μεγάλες πλατφόρμες παραμένουν το κλασικό παράδειγμα– μπορεί να δημιουργήσει οικονομίες κλίμακας, να ανοίξει νέες αγορές, να δώσει κίνητρα σ’ όλες εκείνες τις επιχειρήσεις που συναποτελούν την αλυσίδα αξίας, ώστε να συνεργαστούν και να πάνε παρακάτω…

Τι μπορεί και πρέπει να κάνει η Πολιτεία, με προγράμματα, κίνητρα, ελαφρύνσεις ή ό,τι άλλο, προκειμένου να στηρίξει την ανάπτυξη αυτού του κλάδου;

Τρία πράγματα μπορούμε να κάνουμε: Οριζόντια, είναι τώρα στη Βουλή μια σειρά νομοσχεδίων τα οποία δίνουν κάποιες πρώτες ελαφρύνσεις στις επιχειρήσεις, στο ασφαλιστικό και το φορολογικό, άρα θα ευνοήσουν και το ηλεκτρονικό εμπόριο…

Υπάρχουν πράγματα τα οποία μπορούμε να κάνουμε στο ρυθμιστικό περιβάλλον πχ. πρόσφατα αναθεωρήσαμε και επικαιροποιήσαμε συνολικά την καταναλωτική νομοθεσία σε συνεργασία με τον ΟΟΣΑ, με κύριο γνώμονα τις ανάγκες των επιχειρήσεων ηλεκτρ. εμπορίου, σε θέματα όπως η εμπορική εγγύηση, ο ορισμός του καταναλωτή κλπ.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο μιλάμε για επιχειρήσεις και καταναλωτές, businesses και consumers, εξ ου και τα ακρωνύμια B2C και B2B, που συχνά χρησιμοποιούμε – τώρα μπαίνει και η έννοια του πελάτη – του Customer, που μπορεί μεν να ασκεί εμπορική δραστηριότητα, αλλά μέσω του ηλεκτρ. εμπορίου αναπτύσσει ουσιαστικά συναλλαγές εμπορικής φύσης με άλλες επιχειρήσεις, χωρίς να είναι ακριβώς B2B, είναι σε μια γκρίζα ζώνη.

Το ποιος ορίζεται ως καταναλωτής έχει να κάνει και με τα δικαιώματά του – καμιά φορά, οι επιχειρήσεις ηλεκτρ. εμπορίου δεν ξέρουν, λόγω της απόστασης, με ποιόν μιλάνε και τι δικαιώματα πρέπει να του δώσουν – αυτό προσπαθήσαμε να αποσαφηνίσουμε (ΣΣ. τον Γενάρη του ’19) και νομίζω το καταφέραμε…

Ναι, αλλά η γραφειοκρατία είναι πάντα εδώ…

Τους τελευταίους μήνες, αναπτύσσουμε για το ηλεκτρονικό εμπόριο και γενικότερα την ηλεκτρ. διακυβέρνηση τη δυνατότητα να συσταθούν online επιχειρήσεις με λίγα και απλά βήματα (άρα, προσαρμοζόμαστε στην κουλτούρα της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, θέτοντας στη διάθεση των ενδιαφερομένων πλήρως ηλεκτρονικές υπηρεσίες).

Αξίζει να σημειωθεί ότι από τον περασμένο Ιούνιο και για ένα χρόνο, δηλ. ως τον Ιούνιο του 2019, παρέχεται η δυνατότητα εξ ολοκλήρου ηλεκτρονικής σύστασης εταιρείας δωρεάν και, στη συνέχεια, στο 30% του κόστους που είχε στο γκισέ, δηλ. κατά 70% λιγότερο.

Ενδεικτικά, από τον Ιούνιο του 2018 έχουν συσταθεί online περίπου 700 επιχειρήσεις μορφής ΙΚΕ (Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία). Ο ελάχιστος χρόνος σύστασης είναι μόλις 9 λεπτά για μονοπρόσωπη και 45 λεπτά για πολυπρόσωπη, επειδή χρειάζεται να υπογράψουν περισσότεροι, και η όλη διαδικασία ολοκληρώνεται σε λιγότερο από μία ημέρα.

Αυτά έχουν ήδη γίνει και το μήνυμα που θέλω να στείλω, είναι ότι το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα βελτιώνεται –οι ενδιαφερόμενοι μπορούν πλέον να αξιοποιήσουν πολλές δυνατότητες, ενώ παράλληλα βρίσκεται σε εξέλιξη μια συνολική προσπάθεια για αναμόρφωση των κανόνων του Εμπορικού Δικαίου.

Όσο για την ενεργό υποστήριξη, στην οποία αναφερθήκατε, υπάρχουν τα ευρύτερα προγράμματα ΕΣΠΑ «Ψηφιακό Άλμα» και «Ψηφιακό Βήμα», που σχεδιάστηκαν σε συνεργασία με τους φορείς της αγοράς και αφορούν στον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων – εννοείται ότι η ανάπτυξη ηλεκτρονικών καναλιών πώλησης (e-shop), ηλεκτρονικής διαχείρισης αποθήκης, ηλεκτρονικής τιμολόγησης, διαχείρισης ηλεκτρονικών πληρωμών κλπ. είναι δαπάνες που καλύπτονται από αυτά τα προγράμματα, τα οποία ήδη τρέχουν και αν υπάρχει ενδιαφέρον, θα επεκταθούν…

Όμως, οι εταιρίες του κλάδου συνεχίζουν να διαμαρτύρονται…

Δεν έχουμε λύσει ακόμα ένα πάρα πολύ σημαντικό θέμα για τον κλάδο, το οποίο είναι ότι η μέση επιχείρηση ηλεκτρ. εμπορίου στην Ελλάδα αντιμετωπίζει ακόμα και διπλάσιο κόστος μεταφοράς, σε σχέση με τον Ευρωπαίο ανταγωνιστή της, λόγω γεωγραφίας, αλλά και κάποιων ιδιαιτεροτήτων που έχει η ελληνική αγορά μεταφορών…

Υπάρχει ένας φαύλος κύκλος: από τη μια, αυτοί που προσφέρουν υπηρεσίες μεταφοράς λένε ότι δεν υπάρχει κρίσιμος όγκος δεμάτων, ο οποίος θα δημιουργούσε οικονομίες κλίμακας και θα έριχνε το μοναδιαίο κόστος μεταφοράς, κι από την άλλη, οι επιχειρήσεις λένε ότι όλο αυτό αποτελεί για εμάς αντικίνητρο, αφού δεν θα μπορέσουμε ποτέ να δημιουργήσουμε κρίσιμο όγκο, αν εσείς δεν ρίξετε πρώτοι τις τιμές σας…

Γι’ αυτό το λόγο, σχεδιάζουμε -στο πλαίσιο κοινής προσπάθειας με τη ΓΓ Βιομηχανίας, που βρίσκεται σε τελικό στάδιο επεξεργασίας, θα χρηματοδοτηθεί μέσω ΕΣΠΑ και θα βγει στον αέρα μέσα στο ‘19 - μια δράση συνεργατικών σχηματισμών (cluster), η οποία θα απευθύνεται σε εμπορικές επιχειρήσεις (εξ ορισμού και σ’ εκείνες του ηλεκτρ. εμπορίου), σε επιχειρήσεις logistics, αλλά και σε μεταποιητικές.

Πιστεύουμε ότι με τέτοιους συνεργατικούς σχηματισμούς, θα υπάρξουν οι αναγκαίες συνέργειες, ώστε να συγκεντρωθούν εύκολα οι απαιτούμενοι όγκοι δεμάτων και να δημιουργηθούν οι οικονομίες κλίμακας που θα ρίξουν τις τιμές για τα κόστη μεταφοράς, επιτρέποντας στα ελληνικά προϊόντα να βγουν με ανταγωνιστικές τιμές στη διεθνή αγορά.

Μια συζήτηση εφ’ όλης της ύλης με τον  Δημήτρη Λιτσικάκη country manager της Revolut στην Ελλάδα

Ο πιο γνωστός (και γενικά αποδεκτός, καθώς παραλλαγές υπάρχουν πολλές) ορισμός της καινοτομίας την θέλει ως «μια πρωτότυπη εφαρμογή που δίνει λύση σε υπαρκτές ανάγκες του συνόλου ή και μέρους τη αγοράς, σ’ ό,τι αφορά προϊόν, υπηρεσία ή διαδικασία».

Όποιο από τα τρία κι αν πετύχεις, μπορείς να πας καλά, αν έχεις τις σωστές προδιαγραφές και μια γερή δόση τύχης με το μέρος σου.

Αν πετύχεις δυο, θα πας σίγουρα καλύτερα. Αν πετύχεις τρία στα τρία…ε, τότε ποιος σε πιάνει! μιλάμε πλέον για επανάσταση -revolution, που λένε και στο χωριό μου…

Η πιο γνωστή fintech startup στις μέρες μας, η Revolut (ένα -ion της λείπει, μονάχα, για την επανάσταση, αν το προσέξετε) όπως όλα δείχνουν, έχει πετύχει αυτόν τον σπάνιο συνδυασμό, εξ ου και ο τεράστιος θόρυβος γύρω από το όνομα και τις δραστηριότητές της, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο, όσο και σε ελληνικό, καθώς η χώρα μας ήταν μια από τις πρώτες στον κόσμο στις οποίες δημιούργησε τοπικό γραφείο.

Αναγκαία και επιβεβλημένη, λοιπόν, η συζήτηση με τον Δημήτρη Λιτσικάκη, τον Country Manager της Revolut στην Ελλάδα, προφανώς εφ’ όλης της ύλης και με μπόλικες αφορμές πάνω στο τραπέζι, δίπλα στους καφέδες, τα παγωμένα νερά και το μαγνητόφωνο…

Δημήτρης Λιτσικάκης

Πώς πάμε, λοιπόν;

 «Πολλά και καλά τα νέα μας…» Δεν έλεγε ψέμματα! Γιατί η Revolut έχει πετύχει πολλά, πάρα πολλά στα τρία (μόλις!) χρόνια της ιστορίας της - η πρότασή της έπιασε, έγινε viral κι ετοιμάζεται πλέον για περισσότερα… Τα νούμερα είναι αψευδής μάρτυρας: με πάνω από δυο εκατομμύρια πελάτες στην Ευρώπη μονάχα, έχει ήδη σηκώσει 340 εκατ. δολάρια από μεγάλα επενδυτικά funds (τα 250, στα τέλη Απριλίου) και η αξία της έχει εκτοξευτεί στα 1,7 δις…

Κι όλα αυτά, χωρίς να βάλει ποτέ μια διαφήμιση ή να πληρώσει για κάποιας μορφής προβολή, αλλά μ’ αυτή την τραπεζική εφαρμογή να έχει σταθερά 4,8-4,9 αστεράκια στα 5 στα διάφορα shops!

Μιλάμε για καθαρό unicorn και για χαρακτηριστική ένδειξη εμπιστοσύνης, που προσφέρει προφανώς ικανοποιητικότατη «τροφή» στην υψηλή δυναμική και τα φιλόδοξα σχέδια της εταιρίας.

Ποια είναι αυτά;

«Οι επενδύσεις θα αξιοποιηθούν αφενός για τον εμπλουτισμό της εφαρμογής με νέες δυνατότητες – θα αυξήσουμε τους εργαζομένους μας από τα 350 στα 800 άτομα ως το τέλος του χρόνου, γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο- αφετέρου για τη διεθνή επέκτασή μας.

Στα υφιστάμενα γραφεία μας σε Αγγλία, Γαλλία, Ισπανία, Πολωνία, Ελλάδα και πρόσφατα, μέσα στον Μάιο, σε Ρουμανία, θα προστεθούν άλλες επτά χώρες: ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία, Ιαπωνία, Ν. Αφρική, Σιγκαπούρη και Χονγκ Κονγκ.

Δηλαδή, θα πάμε εκεί όπου υπάρχει μεγάλος αριθμός ex-pats και δυτικός τρόπος σκέψης, με κοινό παρονομαστή τα αγγλικά».

Κι εδώ;

«Εδώ κάνουμε γοργά βήματα – αν και ανοίξαμε τα γραφεία μας μόλις πριν από ενάμιση μήνα, έχουμε πολλαπλασιάσει τους χρήστες μας… χώρια που υπήρχαν και χρήστες πριν καν ανοίξουμε, μια «μαγιά» 60.000 ατόμων που γράφτηκαν στην κοινή για όλους πλατφόρμα, μαθαίνοντας γι’ αυτήν μόνο από στόμα-σε-στόμα.

Το γραφείο, λοιπόν, άνοιξε για να εξηγήσουμε περισσότερο στον κόσμο τι κάνουμε και για να επιδιώξουμε συνέργειες στον εμπορικό τομέα, με partners που ψάχνουν καινοτόμες λύσεις για τα προϊόντα τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η στρατηγική συνεργασία που ανακοινώθηκε πρόσφατα (ΣΣ. στις 02/05) με την Hellas Direct, η οποία αποτελεί πρωτιά για το σύνολο της Revolut και μας γεμίζει χαρά!

Εμείς κάνουμε ανατροπή στο fintech, αυτοί στο insuretech – έχουμε banking και ασφάλειες, άρα η συνέργεια έχει νόημα… Στόχος μας είναι να φτιάξουμε προσιτά προϊόντα που θα κάνουν, μέσα από το κινητό του και τη Revolut, ευκολότερη τη ζωή του πελάτη και μάλιστα θα τον ανταμείβουν – πχ. αν συστήσει ένα φίλο στην ασφαλιστική, θα κερδίζει κι αυτός bonus που θα πιστώνεται άμεσα, στην κάρτα του, για να το χρησιμοποιήσει όπως αυτός θέλει – σε αντιδιαστολή με τη γνωστή τακτική των δωροεπιταγών...

Τέτοιες λύσεις είναι εύκολες στην υλοποίησή τους για εμάς – η Hellas Direct είναι η πρώτη εφαρμογή σε θέματα loyalty και όχι μόνο. Θα ακολουθήσουν πολλές ακόμα κι αυτός είναι ένας λόγος που εγώ ανέλαβα ως country manager για την Ελλάδα – να κάνουμε τέτοιες συνέργειες…»

Όλα αυτά τα κάνεις μόνος σου;

«Προς το παρόν, ναι – είμαστε σε αναζήτηση στελεχών, για να κτίσουμε την ομάδα μας, ψάχνουμε αρκετές ειδικότητες… Υπάρχουν, πάντως, γύρω στα 20 άτομα στην Ελλάδα και 10 στην Κύπρο, που μας βοηθούν στην προώθηση του brand ως ambassadors - έρχονται στα events, εξηγούν τις δυνατότητες και πληροφορούν όποιον χρειάζεται…

Μια άλλη καλή ιδέα των ιδρυτών, ήταν να βάλουν στο παιχνίδι του fund-raising τους ίδιους τους χρήστες: αν έχεις κατεβάσει την εφαρμογή και σου αρέσει, μπορείς να επενδύσεις στην startup μας μέσω ενός συστήματος crowdfunding – όσοι έβαλαν πχ. 5000 € στην αρχή, έχουν γίνει πλέον πλούσιοι, παίρνοντας δεκάδες φορές τα χρήματά τους πίσω!

Και σε μένα ερχόντουσαν τους τελευταίους μήνες αρκετοί, ζητώντας μετοχές… όπως έχουν πάρει κι όλοι όσοι εργάζονται σήμερα για τη Revolut!

Δουλεύουμε σκληρά, χωρίς περιττές καθυστερήσεις και αλλεπάλληλα meeting, γι’ αυτό και μέσα σε μόλις τρία χρόνια έχουμε φτάσει σε Unicorn status… είναι εντυπωσιακό, ακόμα και για μένα, που προέρχομαι από τον χώρο του project management και του agile (ΣΣ. ο Δημήτρης Λιτσικάκης έχει εργαστεί στο χώρο των συστημάτων πληρωμών, σε startup-oriented communities, αλλά και στην ΙΒΜ ως project manager μεγάλων έργων, ξεκινώντας από δική του startup στα 17 του, που έφτανε τα 5 εκατ. pageviews/μήνα!)

Δεν είναι για όλους, πάντως, αυτό το στιλ – πρέπει να σου ταιριάζει κι αυτό για μένα, ευτυχώς, ισχύει…»

Ποιος είναι ο στόχος για την Ελλάδα;

 «Σ’ ό,τι κάνουμε, γνώμονας είναι να φέρουμε τη Revolut σ’ όσους περισσότερους χρήστες παγκοσμίως μπορούμε, καθώς πιστεύουμε ότι έτσι συνεισφέρουμε στη δραστική μείωση κόστους, σε τομείς όπου δεν υπάρχει πια κανένα απολύτως νόημα… πχ. προμήθεια σε μετατροπές συναλλάγματος ή τραπεζικά εμβάσματα, σ’ εμάς δεν υπάρχει!

Δεν χρειάζεται να αρμέγουμε τους χρήστες μας, υπάρχουν κι άλλοι τρόποι να φέρουμε έσοδα… γενικά, είμαστε αλλεργικοί στις χρεώσεις! Παράλληλα με τα καθαρά τραπεζικά προϊόντα, όμως, μεταλλάσσουμε τη Revolut σε μια πλατφόρμα που θα προσφέρει κι άλλα προϊόντα πχ. ταξιδιωτική ασφάλεια, η οποία θα ενεργοποιείται μόλις το κινητό σου (άρα κι εσύ, που το κρατάς) βρεθεί σε άλλη χώρα – μόλις 1 € τη μέρα, με ιατρική και οδοντιατρική κάλυψη – η οποία διακόπτεται μόνη της, μόλις επιστρέψεις στη βάση σου!

Επίσης, ένας στους τρεις χρήστες σπάει το κινητό του μέσα στον πρώτο χρόνο – το ασφαλίζουμε με μια λίρα την εβδομάδα κι αυτή είναι η φτηνότερη τιμή στην Ελλάδα, το ψάξαμε! Πληρώνεις με τον μήνα ή τον χρόνο…»

Πώς γράφεσαι μέλος;

 «Κι αυτό είναι ένα μεγάλο πλεονέκτημα: δεν χρειάζεται να πας κάπου, ούτε να μαζέψεις χαρτιά, εκκαθαριστικά κλπ. Λειτουργούμε βάσει ευρωπαϊκών οδηγιών και ζητάμε τα απολύτως απαραίτητα: μια σάρωση του διαβατηρίου ή της ταυτότητάς σου και μια selfie, ότι εσύ είσαι εσύ…

Σε λιγότερο από 2 λεπτά, έχεις ΙΒΑΝ λογαριασμό, λειτουργικό από την πρώτη στιγμή – μοναδικός περιορισμός, οι μεταφορές χρημάτων στον νέο να γίνονται από υφιστάμενο τραπεζικό λογαριασμό, για να υπάρχει καταγραφή….

Διασφαλίζουμε το σύστημα (απέναντι σε ξέπλυμα χρημάτων, τρομοκρατία κλπ.), μην επιτρέποντας καταθέσεις μετρητών. Πιστεύουμε στο cashless society και μάλιστα ο CTO μας θεωρεί ότι αυτό θα έχει γίνει πραγματικότητα ως το 2030!

Δες, για παράδειγμα, τι γίνεται στη Σουηδία, που κατά 80% είναι ήδη cashless… Δεν θέλουμε να υπάρχει μαύρο χρήμα, αλλά διαφάνεια! Μάλιστα, έχουμε εισάγει και τα vaults, κάτι σαν ηλεκτρονικούς «κουμπαράδες», όπου αποταμιεύεις τα «ψιλά» σου ή μπορείς να κάνεις και μίνι καταθέσεις… δες το και σαν παιχνίδι!

Έχουμε, επίσης εξαιρετικά analytics, με γραφήματα για όλες τις συναλλαγές που σου επιτρέπουν πολύ καλύτερη διαχείριση…»

Βοηθάει σίγουρα το όλα σε ένα – αν όμως, χάσεις το πορτοφόλι σου ή την κάρτα σου;

«Εδώ επεμβαίνει η ασφάλεια του συστήματος: αν το χάσεις στον Πειραιά και πάει να γίνει μια ανέπαφη συναλλαγή στο Χαλάνδρι, το σύστημα θα καταλάβει τη διαφορά τοποθεσίας από τη θέση του κινητού και δεν θα επιτρέψει τη συναλλαγή.

Όλα αυτά, προφανώς, διατηρώντας την ανωνυμία στα δεδομένα, με γερή κρυπτογράφηση και πλήρη συμμόρφωση με το νέο κανονισμό GDPR…»

Ποιόν θεωρείτε πιο επικίνδυνο ανταγωνιστή;

 «Αυτή τη στιγμή, θεωρούμε την Uber (που ανακοίνωσε πρόσφατα ότι βγάζει κάρτα), αλλά όχι τις τράπεζες (που τις βλέπουμε ως συνεργάτες)…

Προοπτικές και μέλλον;

«Πρώτο μέλημά μας είναι να αναπτύξουμε τη βάση του B2C, πλάι στο Revolut for Business (όπου προσφέρουμε τρεχούμενο λογαριασμό και πολλές πρακτικές λύσεις).

Δίπλα στους ‘απλούς’ (standard) και τους premium χρήστες, θα έχουμε στο εξής και τους platinum, που εφοδιάζονται με την πιο cool, μεταλλική, ανάγλυφη και ανέπαφη κάρτα, η οποία δίνει στον κάτοχό της τη δυνατότητα για έως 1% cash-back στις συναλλαγές κάθε φορά, που θα επιστρέφει σε crypto (!), ελεύθερη χρήση προσωπικού βοηθού (concierge), δωρεάν ασφάλιση παγκοσμίως, εκπτώσεις, άμεση πρόσβαση σε νέες δυνατότητες (κάθε μήνα και μια) κι άλλα πολλά…

Το κόστος της φτάνει τα 120 € (έναντι 80 € ετησίως του premium) και το motto μας είναι “your global lifestyle app”…

Μ’ άλλα λόγια, είμαστε εκεί για τον global citizen, οπουδήποτε μας χρειαστεί.

Επίσης, δημιουργούμε δικά μας lounges για τους χρήστες μας σε μεγάλα αεροδρόμια, ενώ για τους Έλληνες θα ενεργοποιηθούν σύντομα προσφορές, ως αποτέλεσμα συνεργειών, σε πολλούς τομείς στον ευρύτερο χώρο του loyalty – όπως αυτή με την Hellas Direct εδώ ή με την Booking.com σε διεθνές επίπεδο!

Μιλάμε με πολλούς για τα σχέδιά μας και υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον, τόσο εδώ όσο και στην Κύπρο… Και, μιας και μιλήσαμε για κρυπτονομίσματα, για τους λάτρεις του blockchain εισάγουμε δυο νέα, τα bitcoin-cash (BCH) και το πολλά υποσχόμενο Ripple».

Αναμείνατε στο ακουστικό (του κινητού) σας, λοιπόν!

Το Broadband Forum ανέδειξε την ολιστική προσέγγιση που επικρατεί πλέον στην ανάπτυξη των ευρυζωνικών δικτύων

Ένας από τους πιο «καυτούς» σε γεγονότα και εξελίξεις τομείς της τεχνολογίας, που παράλληλα παίζει τεράστιο ρόλο στην καθημερινότητά μας, είναι αναμφισβήτητα αυτός των ευρυζωνικών δικτύων – αφενός, γιατί οι εξελίξεις εκεί είναι ραγδαίες, αφετέρου γιατί -όποιες κι αν είναι οι αλλαγές- η επίδρασή τους είναι άμεση και καταλυτική στην καθημερινότητά μας.

Με τις ΤΠΕ να αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της ζωής μας στη δουλειά και στο σπίτι, αυτό μόνο παράλογο δεν μπορεί να θεωρηθεί…

Όμως, το «μίγμα» παραείναι πλέον εκρηκτικό, καθώς οι ευκαιρίες και οι προκλήσεις περισσεύουν, με την επέλαση της κινητής τηλεφωνίας πέμπτης γενιάς (λέγε με, 5G), με τη μετάβαση των πάντων στο υπολογιστικό νέφος (δηλ. το cloud) που παίρνει διαστάσεις τσουνάμι, με το Internet των Αντικειμένων να αναπτύσσεται εκθετικά και την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) να διεισδύει όλο και περισσότερο, παντού…

Ζούμε μεγάλες στιγμές κι αυτό φάνηκε με το παραπάνω στη διάρκεια της διήμερης εκδήλωσης BASE του Broadband Forum, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 23 και 24 Μαρτίου, για πρώτη φορά, στην Αθήνα.

Μεγάλη, διεθνής εκδήλωση με περίπου 300 συνέδρους - εκπροσώπους απ’ όλη την γκάμα των εταιριών / φορέων του ευρυζωνικού οικοσυστήματος.

Γιατί, αυτός είναι ο ρόλος του μη-κερδοσκοπικού και ιδιαίτερα χρήσιμου Forum: συγκεντρώνει υπό τη σκέπη του παρόχους, κατασκευαστές, integrators, ερευνητές, πανεπιστημιακούς, την αγορά και τη βιομηχανία, με στόχο να συζητήσουν για το παρόν και το μέλλον, να χαράξουν στρατηγικές και συνέργειες, να ορίσουν κοινές προδιαγραφές, να εκπαιδεύσουν τους χρήστες των νέων τεχνολογιών και να συμφωνήσουν για την πορεία ως την επόμενη ημέρα…

Κι αυτή η ημέρα, όπως φάνηκε καθαρά στη συνεδρίαση της Αθήνας, κομίζει πολλά και ενδιαφέροντα, με σημαντικότερο την ομοφωνία στο ζητούμενο, που δεν είναι άλλο από την ολιστική προσέγγιση σ’ ό,τι αφορά στην πρόσβαση, από πλευράς χρηστών.

Καλά το έθεσε ο CEO του Forum, Ρόμπιν Μερς, που μίλησε αποκλειστικά στο WWNews: «τον καταναλωτή τον ενδιαφέρει η ποιότητα της υπηρεσίας, όχι ο τρόπος πρόσβασης σ’ αυτήν, αν είναι 5G ή το δίκτυο σταθερής – αυτό που θέλει, είναι να περάσει από την ασύρματη εμπειρία, όταν βρίσκεται στο δρόμο, στο δίκτυο WiFi, μόλις μπει στο σπίτι του, χωρίς διακοπή ή άλλο πρόβλημα – αυτή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για εμάς» (διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη, στη συνέχεια)

Θέλει δουλειά πολλή…

Όμως, μέχρι να γίνει αυτό, χρειάζεται ακόμα πολλή δουλειά, ίσως σε ορίζοντα δεκαετίας. Αυτό, ως ένα βαθμό, αποτυπώνεται και στο σχετικό καταληκτικό σχόλιο για το συνέδριο, το ρόλο του και τις προοπτικές του κλάδου από την πλευρά του πολύ γνωστού Έλληνα ερευνητή στο ΑΙΤ, Γιάννη Τόμκου, που ήταν και συντονιστής στην πρώτη ημέρα της εκδήλωσης.

«Θεωρώ ότι ήταν ιδιαίτερη τιμή για τη χώρα μας η φιλοξενία του συνεδρίου Broadband Access Summit Event (BASE) στην Αθήνα και προσωπικά μεγάλη μου χαρά να συνεισφέρω στη διοργάνωση του ως μέλος του Broadband Forum (BBF).

Σκοπός του ήταν η επιμόρφωση (χωρίς κόστος εγγραφής) επίλεκτων στελεχών της αγοράς τηλεπικοινωνιών που εδρεύουν στη ΝΑ Ευρώπη (και φυσικά στην Ελλάδα) στις νέες τηλεπικοινωνιακές τεχνολογικές εξελίξεις, δεδομένου ότι συνέδρια αυτού του μεγέθους προερχόμενα από την ίδια τη βιομηχανία και απευθυνόμενα αποκλειστικά σε στελέχη της, δεν γίνονται συχνά στην περιοχή μας.

Οι ομιλητές ήταν εξέχοντα στελέχη των εταιρειών / οργανισμών τους, ως επί το πλείστον μελών του BBF, όπως οι Verizon, Deutsche Telekom, Nokia, British Telecom, Intel, South Korea Telecom, κ.ά.) αλλά και στελέχη της ελληνικής αγοράς.

Επίκεντρο των παρουσιάσεων ήταν τα δίκτυα νέας γενεάς, με έμφαση στα δίκτυα κινητής ευρυζωνικότητας 5G και τις τεχνολογίες που τα υποστηρίζουν.

Οι αναμενόμενες δυνατότητες αυτών των δικτύων και οι υπηρεσίες που μπορούν να υποστηρίξουν πραγματικά εντυπωσίασαν τους συνέδρους και άνοιξαν πολλά παράθυρα στις επενδυτικές και επιχειρηματικές ευκαιρίες, οι οποίες εμφανίζονται μπροστά μας, για την επόμενη δεκαετία».

Ανάλογο ήταν και το μήνυμα που έστειλε με την ομιλία του ο γεν. διευθυντής της Ένωσης Εταιριών Κινητής Τηλεφωνίας, Γιώργος Στεφανόπουλος, ο οποίος υπογράμμισε τις πολλαπλές προκλήσεις και ευκαιρίες για τους τρεις παρόχους στην Ελλάδα από τον συνδυασμό του 5G με το ΙοΤ, το NFV (Network Functions Virtualization), αλλά και την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ).

Για να προσθέσει πως «όποιες κι αν είναι οι τεχνολογίες, το ζητούμενο παραμένει πάντα η εκτίμηση της σωστής ισορροπίας ανάμεσα στις επενδυτικές δυνατότητες, την ενίσχυση του ενδιαφέροντος για νέες υπηρεσίες και τη στήριξη του οικοσυστήματος με ένα υποστηρικτικό περιβάλλον αδειοδότησης και ρύθμισης».

Σημαντικές νέες δράσεις

Στο συνέδριο της Αθήνας έγιναν εκτενείς αναφορές στις σημαντικότερες δράσεις από πλευράς BBF, όπως -μεταξύ πολλών άλλων- η ΒΑΑ (Broadband Access Abstraction) από το υψηλόβαθμο στέλεχος της Nokia Τιμ Κάρεϊ, η οποία έχει ως στόχο την προώθηση δικτύων SDA (Software-Defined Access), μέσω της ανάπτυξης λογισμικού ανοικτού κώδικα.

Το Forum αναπτύσσει μεγάλη δραστηριότητα σ’ αυτόν τον τομέα, με επαφές, διαβουλεύσεις και διαμόρφωση κοινών προδιαγραφών.

Κι επειδή όλα δείχνουν προς την κατεύθυνση της «ομογενοποίησης» σταθερής και κινητής επικοινωνίας (ως προς το αποτέλεσμα για τον χρήστη, προφανώς, με τη μορφή του unified access) ενδιαφέρον είχε η δήλωση του Μπρούνο Κορνάλια, Fixed Access Manager της Vodafone, γι’ αυτή την εξέλιξη: «Για να φτάσουμε σε μια αρχιτεκτονική ενοποιημένης πρόσβασης, είναι ουσιώδες να ενσωματώσουμε σ’ αυτήν όλες τις τεχνολογίες, από το FTTC και το FFTH ως τα καλωδιακά…

Η πλατφόρμα στην οποία θα καταλήξουμε, καθ’ οδόν προς τα δίκτυα NGA, θα πρέπει να προσφέρει πλήρη έλεγχο στους διαφορετικούς παρόχους, ακόμα και σε διαφορετικά τμήματα του ίδιου οργανισμού, επιτρέποντάς τους να διαχειρίζονται τους πελάτες τους με πλήρη ανεξαρτησία, έστω κι αν όλα περνάνε από το ίδιο φυσικό δίκτυο».

Πέτυχε η εκδήλωση της Αθήνας; Η απάντηση από τον πρόεδρο του BASE και ανώτατο στέλεχος της εταιρίας Calix, Μπερντ Χες: «Συγκεντρώσαμε ευρύτατη γκάμα ομιλητών, οι οποίοι κάλυψαν μια χωρίς προηγούμενο ποικιλία θεμάτων, από το NG-PON2 και το Gfast ως το virtualization και τη σύγκλιση των δικτύων με το 5G.

Η συζήτηση και η συνεργασία συνεχίζονται, καθώς κοιτάζουμε με ολιστικό τρόπο τα δίκτυα ευρυζωνικής πρόσβασης, κάτι που είναι απολύτως αναγκαίο, αν θέλουμε να δώσουμε την επόμενη γενιά πρόσβασης στο διαδίκτυο στους καταναλωτές, που πολλοί θεωρούν πλέον την ευρυζωνικότητα ως το τέταρτο δημόσιο αγαθό».
Τέλος καλό, όλα καλά, λοιπόν…

Σταθερή και κινητή τηλεφωνία αλληλοσυμπληρώνονται!

Συζητώντας για το αύριο των τηλεπικοινωνιών με τον Ρόμπιν Μερς, CEO του BBF

Ο χρόνος που είχαμε στη διάθεσή μας (σ’ ένα από τα διαλείμματα του συνεδρίου) ήταν μετρημένος κι ίδιος (προφανώς) πολυάσχολος, εξ ου και οι ερωτήσεις σε ρυθμό πολυβόλου – RECORD…

-Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο πρόβλημα στο ΒΒ;

Αυτό που εκφράζουν πολύ συχνά οι πάροχοι και οι vendors είναι η πίεση, λόγω της μείωσης των εσόδων στις παραδοσιακές υπηρεσίες και της αδιάκοπης αύξησης στα δεδομένα. Προσπαθούμε να το αντιμετωπίσουμε και να καταλήξουμε σε κάποια ισορροπία…

-Τώρα μπαίνει και νέος συντελεστής στην εξίσωση, το 5G…

Η σταθερή και το 5G αλληλοσυμπληρώνονται! Η μεγαλύτερη πρόκληση με το 5G είναι η σύγκλιση με τα σταθερά δίκτυα – δουλεύουμε καιρό πάνω σ’ αυτό… Αυξάνουν οι ευκαιρίες, όμως, δεν είναι εύκολος ο συνδυασμός τους, καθώς έχουν σχεδιαστεί με διαφορετικό τρόπο - για παράδειγμα, το ένα έχει περιορισμένους πόρους, το άλλο όχι.

Υπάρχουν «ιστορικά» προβλήματα που πρέπει να λύσουμε, έως ότου φτάσουμε στο στόχο της «αδιατάρακτης» μετάβασης, λύνουν κάποια οι πάροχοι… η μεγάλη πρόκληση είναι η διαφοροποίηση…

-Ο καταναλωτής τι ζητάει;

Τον καταναλωτή τον ενδιαφέρει η ποιότητα της υπηρεσίας, όχι ο τρόπος πρόσβασης σ’ αυτήν, αν είναι 5G ή το δίκτυο σταθερής – αυτό που θέλει, είναι να περάσει από την ασύρματη εμπειρία, όταν βρίσκεται στο δρόμο, στο λεωφορείο ή στο τραίνο και βλέπει ένα βίντεο, στο δίκτυο WiFi, μόλις μπει στο σπίτι του, χωρίς διακοπή ή άλλο πρόβλημα – αυτή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για εμάς.

Κάτι ανάλογο μ’ αυτό που απολαμβάνουμε σήμερα κατά τη μετάβαση από τη μια κυψέλη στην άλλη ή και στο roaming, όταν περνάμε από το ένα δίκτυο στο άλλο, χωρίς να καταλαβαίνουμε τη διαφορά…

-Ποιος ο ρόλος του BBF και πού βασίζεται η επιτυχία του;

Ο λόγος που το BBF είναι τόσο επιτυχημένο, έγκειται στο ότι εμείς θέλουμε να εκπαιδεύσουμε τη βιομηχανία – υπάρχουν εκεί έξω πολλές καλές εκδηλώσεις, αλλά περιορίζονται στα τυπικά, δεν εξετάζουν τα θέματα σε βάθος…

Εμείς τους λέμε γιατί το κάνουμε έτσι, γιατί πρέπει να γίνει αυτό ή εκείνο. Σ’ έναν κόσμο με προδιαγραφές, δεν θα το κάναμε – όμως, πρέπει να λύσουμε υπαρκτά προβλήματα, που επηρεάζουν τις επιχειρήσεις.

Μιλάμε στο οικοσύστημα, τους δίνουμε εσωτερική πληροφόρηση κι αυτό που γίνεται είναι εκπληκτικό.

Έχουμε να κάνουμε με μεγάλες επιχειρήσεις, που απασχολούν δεκάδες χιλιάδες εργαζομένους – είναι ασυνήθιστο να μιλάμε σε ένα μέλος μας για προδιαγραφές και να μη βλέπουν (όντας μεγάλοι) το όφελος… Πρέπει, ως βιομηχανία, να γίνουμε καλύτεροι, να τους εκπαιδεύσουμε, να τους εξηγήσουμε, να συνδέσουμε τη δουλειά μας με υπαρκτά προβλήματα, να δώσουμε λύσεις! Μπορείτε να το θεωρήσετε ένα διευρυμένο workshop! Τους δείχνουμε, εξηγούμε τη λογική πίσω από κάθε απόφαση – αν δεν τους το εξηγήσεις, μερικές φορές δεν είναι και τόσο ξεκάθαρο…

-Γιατί στην Αθήνα;

Αδράξαμε την ευκαιρία! Κάθε χρόνο αποφασίζουμε στην τύχη τον τόπο των συναντήσεών μας, για συνέδρια και workshops… Οι εταιρίες-μέλη προέρχονται απ’ όλο τον κόσμο – πολλές από τις ΗΠΑ.

Γενικά «κυκλοφορούμε»… συνήθως μια από τις συναντήσεις μας γίνεται στην Ευρώπη – αυτή τη φορά, επιλέξαμε την Αθήνα, ήταν μια καλή ευκαιρία να έλθουμε και σ’ αυτή την περιοχή, πέρα από τους «συνήθεις» προορισμούς μας, στη Βόρεια Ευρώπη – η Αθήνα γεφυρώνει την Ανατολική Ευρώπη με τη Μέση Ανατολή και την Ασία… Γνωρίσαμε χθες και την ελληνική πραγματικότητα (ΣΣ. στο πάνελ με τα στελέχη της ελληνικής αγοράς, που συντόνισε ο ίδιος ο Ρόμπιν Μερς) – καλοί και ειλικρινείς οι συνομιλητές μας!

Παρά την κρίση, οι τοπικοί παίκτες θα μπορούσαν (μαζί με τον ρυθμιστή) να παίξουν θετικό ρόλο, να διευκολύνουν καταστάσεις, όσον αφορά στην ευρυζωνική κάλυψη της χώρας, προσφέροντας την ώθηση που χρειάζεται για αύξηση της παραγωγικότητας – αυτό θα ήταν καλό για την Ελλάδα και για όλους!

-Σε λίγο ολοκληρώνεται αυτό το συνέδριο – τι πρέπει να πάρουμε μαζί μας;

Πρέπει να καταλάβουμε προς τα πού πηγαίνει η τεχνολογία, τι μπορεί να κάνει για τις επιχειρήσεις, στην πράξη! Πρέπει να κατανοήσει τις ανάγκες τους, να αλληλοεπιδράσουν – η σχέση τους πρέπει να είναι στενή… μερικές φορές τις αντιμετωπίζουμε ξεχωριστά, τεχνολογία και επιχειρηματικότητα – είναι λάθος! Χωρίς αυτή τη σχέση, δεν υπάρχει παραγωγικότητα και πρόοδος…

Μιλάμε για οικονομικά κίνητρα… η τεχνολογία και η καινοτομία είναι η βάση, ο κοινός παρονομαστής. Όταν δουλεύουμε πάνω στις προδιαγραφές, λοιπόν, δεν γίνεται να είμαστε απομονωμένοι – το είδατε και στις παρουσιάσεις μας, εξηγούμε τα πάντα.

Οι μηχανικοί δημιουργούν ο καθένας μόνος του, όμως, μετά το συζητάμε, δεν αποφασίζει ποτέ ο καθένας μόνος του! Γίνονται αλλαγές για να διορθωθεί ή να βελτιωθεί κάτι… οι τηλεπικοινωνίες βρίσκονται πλέον σε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα φάση, το ICT έχει φτάσει σε σημείο καμπής… Η ανάγκη είναι η μητέρα της εφευρετικότητας, λένε, κι αυτό ισχύει – είναι πολλές και ριζοσπαστικές οι εξελίξεις.

Ζούμε συναρπαστικές στιγμές!

Αποστολή - Γιάννης Ριζόπουλος

Δυο αποκλειστικές συνεντεύξεις ήταν το «παράπλευρο κέρδος» του μακρινού ταξιδιού στο Βίλνιους –η πρώτη αναδεικνύει τον ευρύτερο σχεδιασμό και τα οράματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όσον αφορά στο «φλέγον» θέμα του Blockchain, και η δεύτερη τους στόχους και τις προοπτικέςτου πρώτου διεθνούς κέντρου πάνω σ’ αυτή την τεχνολογία, που εγκαινιάστηκε πριν από λίγες ημέρες στην πρωτεύουσα της Λιθουανίας.

Οι δυνατότητες του Blockchain είναι απεριόριστες…

Administrator - European Commission, DGCONNECTStart - ups&InnovationUnit, είναι ο επίσημος τίτλος του Pierre Marro. Μηχανικός με το απαραίτητο ΜΒΑ, προσιτός και φιλικός παρά το βαρύγδουπο «Policy Officer»που βρίσκεται ψηλά στο βιογραφικό του, είναι ο άνθρωπος ο οποίος χειρίζεται ό,τι έχει σχέση με FinTechστην Επιτροπή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται – μ’ άλλα λόγια, μια τεράστια γκάμα θεμάτων, η οποία περιλαμβάνει από εφαρμογές ψηφιακής οικονομίας έως τεχνολογία blockchain κι από νέο ρυθμιστικό πλαίσιο (που τώρα «κτίζεται») έως χρηματοδοτικά προγράμματα για start-upsκαι καινοτόμες δράσεις.

Η παρουσία του στα εγκαίνια του BlockchainCentre του Βίλνιους, λοιπόν, αυτονόητη και επιβεβλημένη, όπως εξίσου αυτονόητο και το αίτημά μου, στο πρώτο διάλειμμα, για μια σύντομη συνέντευξη το οποίο με χαρά αποδέχθηκε.

Πέντε λεπτά αργότερα, είχαμε ήδη ξεκινήσει την κουβέντα μας, σε έναν πιο ήσυχο χώρο, μ’ ένα μυρωδάτο espresso μπροστά μας.

Ποια είναι, λοιπόν, η επίσημη στάση της Επιτροπής στο θέμα του Blockchain;

-Πρόκειται αναμφισβήτητα για μια σημαντική τεχνολογική επανάσταση, μια μεγάλη ευκαιρία για την Ευρώπη και τους Ευρωπαίους παίκτες προκειμένου να παρουσιάσουν νέες και καινοτόμες υπηρεσίες, με ανατρεπτικούς τρόπους οργάνωσης που μπορούν να αλλάξουν ό,τι εφαρμόζουμε σήμερα…

Δεν είναι πανάκεια, δεν προσφέρει την καλύτερη δυνατή λύση -τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα- για να αντικαταστήσει τα πάντα, όμως έχει τεράστιες δυνατότητες. Ο πρώτος στόχος μας είναι όλοι οι Ευρωπαίοι εμπλεκόμενοι, σε όποια χώρα κι αν διαμένουν, να αδράξουν την ευκαιρία που φέρνει αυτή η καινοτομία…

Που σημαίνει ότι δεν τηρείτε απλώς στάση αναμονής, αλλά εμπλέκεστε κι εσείς ως DGConnect, ενεργά…

-Εμπλεκόμαστε όλο και περισσότερο (ΣΣ. να και η απόδειξη της εμπλοκής, με high light τη δημιουργία πριν από μόλις λίγες ημέρες του EU Blockchain Observatory &Forum), καθώς προκύπτουν νέες και εντυπωσιακές εφαρμογές της τεχνολογίας blockchain, με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους.

Κατ’ αρχάς, συμμετέχουμε στην υλοποίηση project βασισμένων σε blockchain, οργανώνουμε διασυνοριακές συνέργειες. Όταν υπάρχουν ευκαιρίες καινοτομίας στη ΕΕ, σε επίπεδο start-up ή και όχι, παρέχουμε βοήθεια όπου χρειάζεται scale-up με υπηρεσίες σ’ όλη την έκταση της ΕΕ.

Προσπαθούμε να κατανοήσουμε τις διαφορές στο νομικό πλαίσιο, στις κάθε λογής διασυνδέσεις, βοηθάμε στα πάρκα καινοτομίας, στο networking–ενισχύουμε τους δεσμούς μεταξύ των διαφορετικών κέντρων, που έχουν άλλες εμπειρίες και πρακτικές… Επίσης, υποστηρίζουμε τα συνεργατικά εγχειρήματα, δρούμε σαν καταλύτης.

Χρήματα δίνετε;

-Βεβαίως! Ως σήμερα έχουμε χρηματοδοτήσει 20-30 πιλοτικά ερευνητικά έργα σ’ όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και στο πλαίσιο του Horizon 2020. Έργα που είναι κυρίως ένας τρόπος για να συνεργαστούν διάφοροι οργανισμοί σε εφαρμογές στο χώρο του blockchain, ώστε σιγά-σιγά να γίνει mainstream.

Έχουμε, επίσης, και ρυθμιστικό ρόλο ο οποίος είναι αναγκαίος, καθώς πρόκειται για πολύ νέα τεχνολογία, με ταχύτατη ανάπτυξη.

Θέλουμε να την προωθήσουμε, αλλά με σωστή ρύθμιση, περισσότερη διαφάνεια και νομική υποστήριξη – πολλοί ζητούν διευκρινήσεις, τι μπορεί να γίνει και τι όχι… Πρέπει να βρούμε νέους τρόπους ρύθμισης – είναι δύσκολο να πάμε με μεθόδους που χρειάζονται 2 και 3 χρόνια για να υλοποιηθούν.

Δοκιμάζουμε, λοιπόν, μια νέα προσέγγιση με τα λεγόμενα sand boxes (ΣΣ. ασκήσεις επί αμμοδόχου, τις λέγαμε στον ελληνικό στρατό, κάποτε…) ώστε να δούμε τις ανάγκες μας και στα νομικά ζητήματα.

Δεν πρόκειται για απορρύθμιση, απλώς στήνουμε ένα περιβάλλον που βοηθάει στην υλοποίηση της καινοτομίας, εκεί εστιάζουμε… Εργαζόμαστε σ’ αυτό κάμποσα χρόνια στην Επιτροπή - το ξεκίνησαν κάποιες χώρες και το υιοθετήσαμε.

Στο τμήμα μου είμαστε υπεύθυνοι για το ρυθμιστικό πλαίσιο στην ψηφιακή οικονομία (ΣΣ. βλέπε,Fintech) και στο blockchain, όσον αφορά στην οικονομία, γιατί επεκτείνεται και σε πολλούς ακόμα χώρους – υγεία, κτηματολόγια, records, ταυτότητες, τα πάντα.Οι δυνατότητες αυτής της τεχνολογίας είναι απεριόριστες!

Ποια είναι η θέση της Ευρώπης στην κούρσα του blockchain;

-Αυτό που θέλουμε, είναι να αναδειχθούν Ευρωπαίοι παίκτες και η ίδια η Ευρώπη, αν όχι στην πρώτη θέση, τουλάχιστον στην ομάδα εκείνων που ηγούνται. Γι’ αυτό το λόγο, εντείνουμε τις προσπάθειές μας σ’ όλα τα επίπεδα.

Πρέπει να βοηθήσουμε τους καινοτόμους να παρουσιάσουν νέες λύσεις/υπηρεσίες και να μεγαλώσουν, πρέπει να έχουμε περισσότερους startuppers, εταιρίες που θα βγουν εκτός συνόρων ΕΕ – υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε πχ. ένα πλαίσιο με πολιτικές και μέτρα, οικονομική στήριξη ή βοήθεια στη δικτύωση, συνεργασία μεταξύ των παικτών, αλλά και διευκρίνιση του ρυθμιστικού πλαισίου, ώστε να διευκολύνονται.

Κι αυτό δεν είναι εύκολο – με 28 χώρες-μέλη, το ρυθμιστικό πλαίσιο είναι πολυδιασπασμένο, η πολιτική δεν είναι ενιαία κι ακόμα και στις περιπτώσεις που υπάρχουν συμπτώσεις, διαφέρουν οι ερμηνείες! Αφήστε που λείπουν και οι δεξιότητες– γι’ αυτό έχει μεγάλη σημασία η πρωτοβουλία προς αυτή την κατεύθυνση της Επιτρόπου για την Ψηφιακή Οικονομία, Μαρίγια Γκάμπριελ.

Κακό παράδειγμα το bitcoin για την εφαρμογή της τεχνολογίας blockchain;

-Δεν θα πρέπει να την μπλέκουμε με το bitcoin και τα άλλα κρυπτονομίσματα! Οι καινοτόμοι προσπαθούν να κινούνται σε περιβάλλον διαφάνειας… Υπάρχει θέμα με την προστασία των επενδυτών στο χώρο των ICOs (ΣΣ. Initial Coin Offerings – μέγα θέμα και με ελληνικό ενδιαφέρον – περισσότερα συντόμως…) όπου η ανάπτυξη είναι εκρηκτική, υπάρχουν επενδυτικά ταμεία που αξιοποιούν την τεχνολογία blockchain… η σύστασή μου είναι προσοχή στη διαφάνεια – πρέπει να καταλαβαίνουν, να ξέρουν τι κάνουν.

Βεβαίως, έχουν δικαίωμα να ρισκάρουν, αλλά πρέπει να ξέρουν τους κανόνες! Αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να το αντιμετωπίσουμε και να το λύσουμε. Προσωπικά, νομίζω ότι δεν θα υπάρξει ρύθμιση στο blockchain – η τεχνολογία δεν ρυθμίζεται, ίσως συγκεκριμένα σημεία, μονάχα, στον τρόπο εφαρμογής και υλοποίησης, σαν διευκρινήσεις και οδηγίες…

Σε 5-10 χρόνια από τώρα, πού θα βρισκόμαστε; Μπορείτε να φανταστείτε;

Το blockchain δεν είναι μια τεχνολογία αλλά πολλές και αλλάζει συνεχώς! Ίσως τότε να μη λέγεται καν blockchain… μιλάμε για distributed ledger technologyκαι η εξέλιξή του εξαρτάται από τις τάσεις που θα διαμορφωθούν. Δύσκολη, λοιπόν, η πρόβλεψη. Πάντως, ωριμάζει, έχουμε νέες μορφές υπηρεσιών – σε κάποιες δεν θα ταιριάξει, θα είναι ακριβότερο, δεν θα βολεύει τελικά η ανάπτυξή τους πάνω σε blockchain… Θα παρουσιαστούν νέες μορφές υπηρεσιών…

Τις βλέπετε πιο σύνθετες;

-Ελπίζω όχι, για το καλό των χρηστών! Ίσως να υπάρχει πολυπλοκότητα από πίσω, βεβαίως. Αυτό που θεωρώ σημαντικό στο blockchain, είναι η δυνατότητα που παρέχει να αφαιρεθούν οι μεσάζοντες – δεν χρειάζονται πια…

Μεγάλο καλό, αν και εξαρτάται από την περίσταση – μετράει η καλύτερη πρόσβαση στα δεδομένα, λόγω time-stamp (ΣΣ. η υποχρεωτική χρονοσήμανση που μοιράζονται όλοι οι εμπλεκόμενοι σε κάθε πράξη), η παροχή βοήθειας, η συνεχής διάδραση που φέρνει μεγαλύτερη ευελιξία και ο υπολογισμός του tokenization, που βλέπουμε όλο και συχνότερα, και θα μπορούσε να ενθαρρύνει τους χρήστες να συμμετάσχουν στις νέες (ενδεχομένως και φιλικότερες προς το περιβάλλον) υπηρεσίες.

Προσοχή! Το tokenization δεν πρέπει να συγχέεται με τα κρυπτονομίσματα – υπάρχει, για την ώρα, στενή σχέση μεταξύ τους, αλλά η δυναμική του είναι πολύ μεγαλύτερη…

Εν κατακλείδι…

Η προσωπική μου άποψη είναι πως τα επόμενα ένα-δυο χρόνια θα είναι κρίσιμα! Αν υιοθετηθεί αυτή η τεχνολογία από τους μεγάλους παίκτες, θα είναι ένα σημαντικό βήμα. Τώρα ψάχνουν, ελέγχουν, όλο και περισσότεροι μπαίνουν στο παιχνίδι.

Και, βέβαια, οι χρήστες που διερευνούν δεν έχουν καμία σχέση με κρυπτονομίσματα… Τότε θα δούμε την πραγματική αξιοποίηση αυτής της τεχνολογίας – ίσως, σε πρώτη φάση, τα αποτελέσματα να μην είναι τόσο ανατρεπτικά, αλλά θα γίνουν σημαντικά βήματα…

Όλοι διαμορφώνουν τώρα την πολιτική τους, έστω κι αν δεν παίρνουν ακόμα πρωτοβουλίες. Έχει σημασία, όμως, να υπάρχει συντονισμένη δράση, καθώς προχωράμε προς ένα παγκόσμιο οικοσύστημα, όπου δεν υπάρχουν στεγανά…

Έχουμε διασύνδεση με πάνω από 4000 επαφές σ’ όλο τον κόσμο

Ποιος άλλος καταλληλότερος να μας μιλήσει για τα σχέδια και τις προοπτικές, το σήμερα και το αύριο του νεόκοπου Κέντρου, στο Βίλνιους, από την ίδια τη CEO του, Egle Nemeikstyte, με το ελληνικής προέλευσης (Αίγλη…) όνομα, για το οποίο -παρόλο το χαμό, γύρω μας- ζήτησε να μάθει τη σημασία του.

Μεγάλη η χαρά της για τις διαφορετικές (κι όλες καλές) έννοιες (δόξα, φήμη, λάμψη) που έχει αυτή η λέξη! Όμως, ο χρόνος της μετρημένος, η συνέντευξη στα όρθια και οι ερωτήσεις κάμποσες…

Ποιος είναι ο κύριος στόχος σας, για φέτος;

-Να βάλουμε τη Λιθουανία στον χάρτη και να διαδώσουμε το μήνυμα ότι είναι η καλύτερη χώρα για την ανάπτυξη τέτοιου είδους επιχειρηματικότητας.

Ξεκινήσαμε καλά! Έχουμε πάνω από 100 αιτήσεις από διάφορες εταιρίες (πολλές από αυτές διεθνείς) για να έλθουν στο Κέντρο, μόλις υπογράψαμε σύμφωνο συνεργασίας με μια καναδική εταιρία και μια αυστραλιανή – το ενδιαφέρον είναι παγκόσμιο… πρόκειται για εταιρίες που ανοίγονται στην Ευρώπη και θα αξιοποιήσουν το hub της Λιθουανίας για να κάνουν την είσοδό τους στην ευρωπαϊκή αγορά…

Δηλαδή, έχετε κιόλας εξασφαλίσει πληρότητα; Δεν πέφτει καρφίτσα;

-Οι αιτήσεις ξεπερνούν τις 100, όπως είπαμε, και οι διαθέσιμες θέσεις είναι μόνο 60… Είμαστε overbookedκαι εξετάζουμε πλέον με περισσότερη λεπτομέρεια τις αιτήσεις.

Πότε θα έρθουν αυτές οι εταιρίες, πώς θα τις βοηθήσετε και πόσο θα μείνουν στο Κέντρο;

-Ξεκινάμε επίσημα τη λειτουργία μας την ερχόμενη εβδομάδας (ΣΣ. αυτήν, δηλαδή), με πρώτο στόχο να τις βοηθήσουμε όλες να αναπτυχθούν.

Χρειάζονται τη βοήθειά μας για να προσελκύσουν επενδύσεις και μέντορες, αλλά και να αποκτήσουν δικτύωση με άλλες επιχειρήσεις.

Στην αρχή θα είναι όλοι στον κοινό χώρο, περίπου για ένα εξάμηνο, αλλά στη συνέχεια θα τους προτείνουμε κάποιες επιλογές, πχ. τη χρήση άλλων γραφείων, αν χρειάζονται πια τον δικό τους χώρο…

Υπάρχουν ειδικά κριτήρια για την προσέλκυση ομάδων, εταιριών, οργανισμών και κάποια κίνητρα, για να σας έλθουν;

-Θέλουμε να έχουμε καλές εταιρίες που ενδιαφέρονται γι’ αυτή την τεχνολογία και αναπτύσσουν λύσεις βασισμένες σε blockchain. Κοιτάμε, λοιπόν, τι προϊόντα αναπτύσσουν – αυτό είναι το κυριότερο κριτήριο…

Για παράδειγμα, οι πρώτες που έχετε δεχθεί, τι αναπτύσσουν;

-Έχουν διάφορα project – πχ. μια εταιρία αναπτύσσει ιατρικές εφαρμογές βασισμένες σε blockchain, μια άλλη εφαρμογές που συνδυάζουν υγεία και αθλητισμό, η τρίτη εστιάζει στο gaming… έχουμε και εταιρίες που ασχολούνται με hardwallets (ΣΣ. ειδικά ασφαλή συστήματα αποθήκευσης και φύλαξης κρυπτονομισμάτων) – η γκάμα των εταιριών και των ενδιαφερόντων τους είναι πολύ μεγάλη…

Eίστε οι πρώτοι του είδους στην Ευρώπη – τι σημαίνει αυτό για εσάς και τις εταιρίες σας;

-Είμαστε το πρώτο διεθνές Κέντρο για blockchain στην Ευρώπη κι αυτό που είναι πολύ σημαντικό για τις εταιρίες, είναι η διασύνδεσή μας με τα άλλα δυο κέντρα. Πρόκειται για μια τεχνολογία αποκεντρωμένη – οι εταιρίες που ασχολούνται μ’ αυτήν, πρέπει να έχουν διασυνδέσεις σε διάφορα σημεία του κόσμου – εμείς έχουμε πάνω από 4000 σημεία επαφής, στην Κίνα και παγκοσμίως…

Τα τρία Κέντρα σας είναι στη Μελβούρνη, στη Σαγκάη και τώρα στο Βίλνιους. Γιατί όχι κι ένα στις ΗΠΑ; Γιατί όχι ακόμα περισσότερα Κέντρα στην Ευρώπη;

-Σχεδιάζουμε κάτι τέτοιο… έχουμε ήδη το πρώτο αίτημα συνεργασίας από τις ΗΠΑ, αλλά για την ώρα δεν μπορώ να σας πω περισσότερα…

Όσο για την Ευρώπη, η δημιουργία κι άλλων κέντρων θα μας χαροποιούσε ιδιαίτερα γιατί, όπως σας είπα, η διασύνδεση είναι πολύ σημαντικό θέμα.

Θα συνεργαστούμε, λοιπόν, με οποιονδήποτε θέλει να βοηθήσει στην επιτάχυνση των εξελίξεων, για παράδειγμα με συνδέσμους από άλλες χώρες (ΣΣ. κι εδώ δεν μπορώ να μην αναφερθώ στη δημιουργία του πρώτου ελληνικού πυρήνα, πριν από μερικές εβδομάδες, με τίτλο Hellenic Block chain Hub, σελίδα στο FB και ιδιαίτερα φιλόδοξο στόχο, «Να κάνουμε τη χώρα μας BlockchainNation!”)Η συγκεκριμένη τεχνολογία είναι πολύ καινούρια – είναι, λοιπόν, σημαντικό να αναπτυχθεί μέσω συνεργασιών και αλληλοβοήθειας.

Σε λίγους μήνες θα έχετε αποκτήσει κι εσείς υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας. Σκέπτεστε να την αξιοποιήσετε, παραχωρώντας κάποια franchise;

-Κι εμείς οι ίδιοι, έτσι ξεκινήσαμε! Αγοράσαμε franchiseτης Μελβούρνης. Πιθανότατα, λοιπόν, θα κάνουμε το ίδιο, όταν έλθει η ώρα…

Θα διακινδυνεύατε μια πρόβλεψη για το εγγύς μέλλον; Πώς θα είναι το blockchain στο τέλος του χρόνου, για παράδειγμα;

Επειδή αυτή την εποχή έχουμε προβλήματα με τα κρυπτονομίσματα, θα πρέπει να αποδείξουμε τι άλλο μπορούμε να κάνουμε με την τεχνολογία blockchain.

Ελπίζω ως το τέλος του χρόνου, να παρουσιάσουμε λύσεις και σε άλλους τομείς, στον αθλητισμό, την υγεία, την οικονομία, τις αλυσίδες τροφοδοσίας, όπου θα μπορούμε να δείξουμε στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις πραγματικές εφαρμογές με χρήση είτε δημόσιου, είτε ιδιωτικού blockchain.

Τα επόμενα στάδια στην πορεία προς τη νέα γενιά κινητής τηλεφωνίας, τα εμπόδια και τα οφέλη

Συνέντευξη του γεν. διευθυντή της ΕΕΚΤ, Γιώργου Στεφανόπουλου, στον Γιάννη Ριζόπουλο

Είναι μακριά ακόμα ή κοντύτερα απ’ όσο πιστεύουμε; Εγκρίσεις επενδυτικών πλάνων ακούμε, καινούρια σκαψίματα στους δρόμους βλέπουμε, τεχνικοί δουλεύουνε όλο και πιο συχνά στα κουτιά στις γωνίες, μάλλον κάτι καλό ετοιμάζεται στις τηλεπικοινωνίες…

Kι αν η οπτική ίνα φαίνεται να βρίσκει επιτέλους το δρόμο προς τα σπίτια μας ή, τέλος, πάντων, κάπου κοντά μας,

«το 5, το καλό» που τόσα και τόσα ακούμε τελευταία γι’ αυτό στο Mobile World Congress της Βαρκελώνης και όχι μόνο (κάποιοι τυχεροί, μάλιστα, έχουν καταφέρει να κάνουν και “testdrive” σε επιδείξεις εδώ κι εκεί, της χώρας μας μη-εξαιρουμένης) πότε θα φτάσει ως τα κινητά μας;

Κι αυτός ο συνδυασμός (γιατί, κάπως έτσι θα καταλήξουμε σε λίγα χρόνια, να περνάμε από το ενσύρματο στο ασύρματοδίκτυο και ανάποδα στη διάρκεια τη ίδιας κλήσης, χωρίς καν να το αντιλαμβανόμαστε) με τα πολλά «γκάζια» και τις υψηλές ταχύτητες, πόσο άραγε θα αλλάξει τη ζωή μας;

Την καθημερινότητά μας, στη δουλειά και στο σπίτι; Τη χώρα μας και ολόκληρο τον κόσμο;

Αν έχετε κι εσείς τις ίδιες απορίες μ’ εμάς, όσα ακολουθούν ελπίζουμε να τις λύσουν και τα ερωτηματικά (που πάντα θα υπάρχουν) να γίνουν λιγότερα.

Γιατί, συνομιλητής μας σ’ αυτή τη συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης είναι ένας ειδικός στην επίλυση αποριών περί τα τηλεπικοινωνιακά, ο γενικός διευθυντής της Ένωσης Εταιριών Κινητής Τηλεφωνίας, Γιώργος Στεφανόπουλος, με μακρά θητεία στο χώρο και πλούσιο περίσσευμα γνώσης.

Προσδεθείτε, γιατί αρχίζουν τα δύσκολα!

Πότε θα είναι η Ελλάδα έτοιμη να μιλήσει για 5G, ποια είναι τα στάδια που πρέπει να ακολουθήσει και για ποιο ύψος επενδύσεων μιλάμε;

Στην Ελλάδα σημειώνεται τα τελευταία χρόνιαμια συνεχής αύξηση των επενδύσεων, στο πλαίσιο της γεωγραφικής και πληθυσμιακής επέκτασης των δικτύων 4G.

Συγκεκριμένα, το 2016 οι επενδύσεις έφτασαν το 19,1% και το 50,8% ως ποσοστό των εσόδων και του EBITDA,αντίστοιχα - επίπεδα που είναι τα υψηλότερα μετά το ξεκίνημα της κρίσης και που εκτιμώ ότι μπορεί να είναι από τα υψηλότερα ποσοστά στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας.

Σε απόλυτο νούμερο ξεπέρασαν τα 350 εκ. €. Από την αρχή της οικονομικής κρίσης ως το 2016, ο κλάδος έχει επενδύσει 3,17 δισ. €.

Να σημειωθεί ότι,σ’ αυτές τις επενδύσεις, δεν περιλαμβάνονται οι επενδύσεις σε δικαιώματα χρήσης φάσματος, όπως τα 201 εκατ. € που διατέθηκαν τον Νοέμβριο του 2017 και ισχύουν για τα επόμενα 15 χρόνια στη φασματική περιοχή των 1800 ΜΗz.

Ένα πρώτο δείγμα των ασύρματων ευρυζωνικών δικτύων,που φτάνει να απολαύσει ο καταναλωτής,είναι οι ταχύτητες μεταφοράς δεδομένων, οι οποίες φτάνουν πλέον τα 300 Mbps και μέσα στην επόμενη διετία θα αγγίξουν το 1Gbps…

Όσον αφορά στα δίκτυα 5G και τα στάδια που ρωτάτε, ένα από τα απαραίτητα βήματα είναι η διάθεση φάσματος σε νέες περιοχές, συγκεκριμένα στα 3,5 GHzκαι τα 700 ΜHz, κάτι που αναμένεται να γίνει το 2019- 2020.

Οι σαφείς προδιαγραφές για τα διεθνή δίκτυα 5ης γενιάς θα έχουν αποφασιστεί ως τον Σεπτέμβριο του 2018, γεγονός που θα επιτρέψει σε κατασκευαστές και παρόχους να αναπτύξουν τα κατάλληλα δίκτυα στην ΕΕ από το 2020 και, σε μαζική εμπορική διαθεσιμότητα,ως το 2025.

Η Ελλάδα πού μπαίνει στο παιχνίδι;

Σ’ αυτή τη διαδικασία κι η Ελλάδα θα μπορούσε να κερδίσει θέσεις στην κλίμακα της ανταγωνιστικότητας, με την απαραίτητη προϋπόθεση ότι οι υποδομές αυτές θα γίνουν επιδίωξη και προτεραιότητα ακόμα και σε επίπεδο δήμων και περιφερειών.

Ας πούμε, ποια ελληνική πόλη θα γίνει το 2020 το «παράδειγμα» πρώτης εγκατάστασης δικτύων 5ης γενιάς;

Η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα είναι σύνθετη και αφορά όχι μόνο στις επενδύσεις των παρόχων, αλλά και στη συνεργασία και αξιοποίηση των υποδομών και των υπηρεσιών οι οποίες θα αναπτυχθούν από επιχειρήσεις, δημόσια διοίκηση και κοινωνικές οργανώσεις…

Ποια είναι η συμβολή του κλάδου στην ελληνική οικονομία τα χρόνια της κρίσης; Έχω την εντύπωση ότι επηρεάστηκε, βεβαίως, αλλά στέκεται ακόμα στα πόδια του, σωστά;

Όντως, ο κλάδος κατάφερε και παρέμεινε υγιής. Είναι ίσως από τους ελάχιστους κλάδους που κατάφεραν να περιορίσουν σημαντικά το δανεισμό τους από το τραπεζικό σύστημα, επιτυγχάνοντας μείωση στον δείκτη ξένα / ίδια κεφάλαια από 1,49 το 2011 σε 0,53 το 2016.

Σε απόλυτους αριθμούς, αυτό σημαίνει ότι ο μακροπρόθεσμος και βραχυπρόθεσμος δανεισμός μειώθηκε από τα €3,45 δισ. το 2011 σε €1,66 δισ. το 2016.

Επίσης, ο Κλάδος των Κινητών Επικοινωνιών αποτελεί πολύ καλό παράδειγμα ψηφιακού μετασχηματισμού. Σύμφωνα με μελέτη του ΟΠΑ,έχει επιτύχει ετήσια αύξηση 14,3% στη βελτίωση της παραγωγικότητας του (κατ’ έτος ως μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης της παραγωγικότητας) στην εξαετία 2010-2016.

Αυτό σημαίνει ότι η ποσότητα προϊόντων που «παράγονται» από τον Κλάδο (λεπτά ομιλίας – μηνύματα και data) σε σχέση με τους διαθέσιμους πόρους (δηλαδή εργαζόμενοι – αγορές από τρίτους – αναπόσβεστη αξία επενδυμένων κεφαλαίων) βελτιώνεται σταθερά, με το ρυθμό που ανέφερα.

Το σημαντικότερο είναι ότι βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή αυτής της διαδικασίας, γιατί ο όγκος δεδομένων άρχισε να αυξάνεται σημαντικά μόλις από το 2015 και μετά, αναμένεται δε να εξαπλασιαστεί ως και να δωδεκαπλασιαστεί την επόμενη πενταετία.

Αυτό σημαίνει ότι τα οφέλη από την ψηφιοποίηση της ελληνικής οικονομίας και η ευκαιρία για ανάπτυξη είναι μπροστά μας - ο βαθμός επιτυχίας θα εξαρτηθεί από το βαθμό συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων,αλλά και τους υψηλότερους στόχους που πρέπει να τεθούν στο σχέδιο ψηφιακής στρατηγικής της χώρας.

Μιλάμε χρόνια και χρόνια για την ψηφιακή σύγκλιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς τρέχουμε εμείς να φτάσουμε τους άλλους, αλλά κι εκείνοι δεν μας περιμένουν... Αυτή η πολυπόθητη σύγκλιση τι σημαίνει στην πράξη, ως αποτέλεσμαστην οικονομία;

Όπως συμπεραίνει ηνέα μελέτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, το ΑΕΠ μπορεί να αυξηθεί κατά 2,05% (€3,06 δισ.) και τα δημόσια έσοδα κατά €1,62 δισ. ως το 2021,αν η Ελλάδα προσεγγίσει τον ΜΟ της ΕΕ στη χρήση δεδομένων, δηλαδή τα0,4 GB/ ανά κάτοικο/μήνα του 2016 να αυξηούνσε 6 GB/ ανά κάτοικο / μήνα.

Για να γίνει αντιληπτό αυτό ως ευκαιρία, το ΟΠΑ αναφέρει πως αν το 2016 είχαμε στην Ελλάδα μέση κατανάλωση δεδομένων 3 GB (όσο ο Μέσος Όρος της ΕΕ,τότε) το ΑΕΠ μας θα ήταν κατά 1.5% υψηλότερο.

Το μήνυμα είναι σαφές, λοιπόν: η αλλαγή ταχύτητας και μοντέλου συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη της οικονομίας και -το κυριότερο- με λιγότερη εισφοροδιαφυγή, φοροδιαφυγή και παραοικονομία, καθώς η ψηφιοποίηση ενισχύει τη νομιμότητα, τον εκσυγχρονισμό και την εξυγίανσή της.

Η εξέλιξη των δικτύων από 4Gσε 5G, πόσο σημαντική θα είναιγια κρίσιμους κλάδους, όπως οι μεταφορές και η ενέργεια;

Μια διάσταση του 5G αφορά στις υπερυψηλές ταχύτητες των ευρυζωνικών δικτύων από 1-10 Gbps, γύρω στο 2025.

Μια άλλη, επίσης σημαντικότατη διάσταση, είναι η διασύνδεση δεκάδων εκατομμυρίων συσκευών (στο πλαίσιο του Διαδικτύου των Αντικειμένων - IoT).

Μιλάμε για μαζική επικοινωνία μηχανών μεταξύ τους, με στόχο την παροχή ευρείας κάλυψης και διασύνδεσης σε εκατοντάδες χιλιάδες συσκευών /τετρ.χλμ, με χαμηλή κατανάλωση ενέργειας.

Μερικά παραδείγματα χρήσης είναιη παρακολούθηση και διαχείριση στόλου, η ευφυής εφοδιαστική αλυσίδα, η υλοποίηση σχεδίων ευφυών πόλεων, η ψηφιοποίηση για την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος της χώρας, η ευφυής γεωργία κλπ.

Βέβαια, για να πετύχουν το σκοπό τους τέτοιες υπηρεσίες, αναγκαία προϋπόθεση είναι αφενός η κάλυψη των δικτύων να πλησιάζει το 100% της επικράτειας, αφετέρου να προσφέρουν εξαιρετικά υψηλό βαθμόαξιοπιστίας(99,999%).

Έχουμε κι άλλους αριθμούς, αν θέλετε:ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των επενδύσεων σ’ αυτό το χώρο είναι ότι,την επόμενη δεκαετία, η κατανάλωση ενέργειας θα είναι ως και 1000 φορές μικρότερη.

Όσον αφορά στο πλήθος των συνδεδεμένων συσκευών και αντικειμένων, αυτό αναμένεται να είναι ως 100 φορές περισσότερο απ’ό,τι σήμερα.

Επίσης,την περίοδο 1994-2017 καταφέραμε να χιλιαπλασιάσουμε τη χωρητικότητα των δικτύων κι ο επόμενος στόχος για το 2030 πλέον, είναι να πετύχουμε 10.000 φορές μεγαλύτερη χωρητικότητα συστημάτων, μετρούμενη σε ρυθμό δεδομένων / διαθέσιμη συχνότητα /τετρ.χλμ.

Αυτό, μπορεί να πει κανείς ότι είναι το τεχνολογικό ισοδύναμο της βελτίωσης της παραγωγικότητας της οικονομίας και της συμβολής στο ΑΕΠ, όπως την περιγράψαμε στην προηγούμενη απάντηση.

Όλα αυτά προϋποθέτουν την ύπαρξη κατάλληλου ρυθμιστικού πλαισίου. Ποια βήματα θεωρείτε ότι πρέπει να γίνουν άμεσα,ώστε αυτό να είναι πιο ελκυστικό για επενδύσεις εκ μέρους σας;

Καταρχήν χρειάζεται θέσπιση κινήτρων για τόνωση της ζήτησης - το κράτος πρέπει να επιδοτήσει τις πρώιμες επενδύσεις των επιχειρήσεων και τις αδύναμες κοινωνικά ομάδες,ώστε να μπορέσει να δημιουργηθεί η κρίσιμη μάζα χρηστών, που θα οδηγήσει σε πολλαπλασιαστικά οφέλη για την εθνική οικονομία.

Πρέπει να δοθούν κίνητρα για χρήση του κινητού και των κινητών υπηρεσιών κατά προτεραιότητα και σε όλο το φάσμα των υπηρεσιών, με στόχο την αξιοποίηση και ανάπτυξη των κινητών εφαρμογών απ’ όλους τους παραγωγικούς κλάδους της οικονομίας,σε πρώτο στάδιο, και τη διευκόλυνση της οικονομικής και κοινωνικής ζωής της χώρας, σε δεύτερο.

Επιπλέον, θέματα προς επίλυση αποτελούν η ενίσχυση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στην αδειοδότηση (ΣΗΛΥΑ), με στόχο την ταχύτερη διεκπεραίωση σε φορείς της Διοίκησης, και κυρίως η απλούστευση της πολεοδομικής αδειοδότησης.

Η λειτουργικότητα του συστήματος ΣΗΛΥΑ βελτιώθηκε εντός του 2016, όμως εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά γραφειοκρατικά προβλήματα, τα οποία δυσχεραίνουν και καθυστερούν τις επενδύσεις στον κλάδο.

Παράλληλα, συνεχίζονται οι καθυστερήσεις στη θέσπιση δευτερογενούς νομοθεσίας. Τέλος, ένα άλλο θέμα που πρέπει να επιλυθεί,είναι η διάθεση νέου φάσματος, καθαρού από τις περιπτώσεις επικάλυψης μεταξύ χρηστών για τις ίδιες περιοχές.

Ερώτηση – υστερόγραφο: Καλά όλα αυτά, όμως, το ειδικό τέλος στις υπηρεσίες κινητών επικοινωνιών εξακολουθεί να ισχύει - η επιβολή του δεν αντιβαίνει με τις αναπτυξιακές μας φιλοδοξίες;

Το παράδοξο με την έμμεση φορολογία στην Ελλάδα είναι ότι ενώ στην ΕΕ οι έμμεσοι φόροι είναι από 19 ως 25% μέγιστο,σ’ εμάς φτάνουν από 37% ως 48%.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επικρατούν συνθήκες χαμηλής ανταγωνιστικότητας, αποτελεί αντικίνητρο στην αύξηση της χρήσης δεδομένων και υπηρεσιών και, μεταξύ άλλων, έχει οδηγήσει σε μείωση των δημοσίων εσόδων.

Θεωρούμε, λοιπόν, ότι η μείωση των ειδικών τελών πρέπει να είναι στοιχείο της ψηφιακής στρατηγικής της χώρας και της διόρθωσης που πρέπει να γίνει.